Daily Archives: September 3, 2008

Verandering

Een dag of tien geleden was ik een weekje in Litouwen. Er was een “campmeeting” voor de leden van de Adventkerk in dit grootste en (nog) armste van de drie Baltische staten. Men herinnerde zich mij van vroegere bezoeken, in de tijd dat ik voor de Trans-Europese Divisie werkte. We maakten de afspraak ongeveer zes maanden geleden, maar het was me tot voor kort nog niet helder wat er precies van me werd verwacht.Toen ik een week of zes voordat ik zou afreizen maar eens belde, kreeg ik te horen dat het programma klaar was en dat er 13 slots voor spreekbeurten van ruim een uur voor mij waren gereserveerd. Dat was dus een stevige klus die de nodige voorbereiding vroeg en waar, eerlijk gezegd, wel een mate van re-cycling van bestaande preken aan te pas diende te komen.

De accomodatie in een afgedankt jeudgvakantiehuis uit de Russische tijd was uiterst pover, maar de vijf dagen met zo’n 300 Litouwse medegelovigen was een heel warme belevenis. Wat mij frappeerde was de enorme discipline bij het bezoeken van alle programma-onderdelen. Bij preek nummer 13 had ik zowaar nog evenveel mensen onder mijn gehoor als bij preek nummer 1.

Ik was heel benieuwd hoe ik de kerk in Litouwen zou aantreffen. Destijds, vlak nadat de muur was verdwenen en de grenzen van de Baltische staten waren opengegaan en vrije evangelisatie mogelijk werd, kwamen er nogal wat lieden van onafhankelijke bewegingen naar Litouwen om daar de onvervalste boodschap te brengen. Een aantal organisaties van heel “rechtse” signatuur vulden het enorme vacuum en kregen een stevige greep op allerlei aspecten van het kerkelijk leven. Er was weinig weerwerk mogelijk want de kerk, die in een paar jaar tijd van een kleine honderd 100 naar ongeveer 1000 leden groeide had weinig infrastructuur en had slechts twee predikanten.

Ik was buitengewoon (aangenaam) verrast met het beeld wat ik nu aantrof. De kerk is nog steeds klein en kwetsbaar (en hier en daar behoorlijk conservatief), maar is een heel stuk volwassener en stabieler geworden. De “independent ministries” zijn nu goeddeels vertrokken en inmiddels zijn er ongeveer 15 Litouwse predikanten met een reguliere opleiding. Mijn bezoek aan de campmeeting werd gelardeerd met heel veel gesprekken–met ouderen ging dat via een tolk, maar veel jongeren bleken zeer behoorlijk Engels te spreken. Velen hadden inmiddels flink over de grenzen kunnen kijken. Toen ik tijdens een van mijn toespraken vroeg hoevelen er buiten de landsgrenzen waren geweest, ging meer dan de helft van de handen omhoog.

Het bezoek aan Litouwen sterkte weer eens het onverwoestbare optimisme waarmee ik door het leven ga. Ik heb vaak gepleit voor veranderingen in de kerk. Dikwijls hoor ik van mensen (ook van collega’s) dat ik daarin veel te optimistisch ben. Maar ik denk dat zij het bij het verkeerde eind hebben. De kerk in Litouwen was een sprekend voorbeeld van hoeveel er in nauwelijks tien jaar kan veranderen.

Het zou interessant zijn mensen te spreken die de kerk in Nederland goed kenden, maar tien of twintig jaar geleden uit Nederland emigreerden en weinig of geen contact meer met de kerk hier hebben gehad. Ik maak me sterk dat, als zij zouden terugkomen voor een bezoek en de kerk zouden bezoeken en allerlei gesprekken zouden voeren, zij verbaasd zouden zijn over alles wat er in de Nederlandse kerk intussen is veranderd (en dan doel ik niet in de eerste plaats op de gewijzigde kleurstelling). Zelf heb ik dat toch ook wel ervaren, toen ik in 2001 weer terugkeerde naar Nederland na 17 jaar in het buitenland te hebben gewerkt. De kerk was wel degelijk veranderd–en op veel punten (vond ik) ten goede.

Ik zou zeker zonder veel moeite een lijstje kunnen maken van dingen die ik nog graag anders zou zien in de wereldkerk en in onze kerk in Nederland. Ik ben daar uiteindelijk optimistisch over. De kerk is wat ons mensen betreft altijd “werk in uitvoering”. Maar het is gelukkig niet alleen mensenwerk!