Daily Archives: Juni 8, 2011

Zeergeleerd

 

Vanaf eergisteren mag Rudy van Moere, een Belgische vriend en collega, zich doctor noemen. Het was een genoegen zijn promotie aan de VU in Amsterdam bij te wonen. De aloude etiquette schrijft voor dat we voortaan, als we hem een brief schrijven, op de envelop zetten: Aan de weledelzeergeleerde heer. Ik denk niet dat dit een belangrijke motivatie was voor de nieuwe doctor om jarenlang te zwoegen op zijn proefschrift. Maar wat bewoog hem dan wel? Voor zover ik weet, heeft hij, ook zonder het werk aan zijn dissertatie, altijd een heel druk bestaan geleid. En ik vermoed niet dat hij er veel meer door zal gaan verdienen, nu er dr. voor zijn naam staat.

 

Wat motiveert mensen om perse te willen promoveren? In het geval van dr. van Moere, is het ongetwijfeld onder andere het feit dat hij al jarenlang actief is in academische kringen en het behalen van een doctorsgraad wel min of meer van hem werd verwacht. Maar vaak geldt dat niet voor veel mensen die ook uiteindelijk hun bul mogen ophalen. Ik denk daarbij aan mezelf. Ik had wel altijd academische interesses, maar voor mijn dagelijks werk in de kerk maakte het absoluut geen verschil of ik nu gepromoveerd was of niet. Toch wilde ik het graag en heb ik er heel wat voor over gehad om uiteindelijk dat doel te bereiken. [En men mag niet vergeten dat de partner daarbij gewoonlijk ook de nodig offers moet brengen.]

 

Wat heeft het mij opgeleverd dat ik ook tot de klasse van de zeergeleerden mag behoren? Had ik het nodig voor mijn gevoel van eigenwaarde? Ik denk niet dat ik tevoren leed aan een ernstig minderwaardigheidsgevoel. Heeft het me financieel voordeel bezorgd? Nee, het heeft alleen maar geld gekost. Heeft het mij bij mijn werk geholpen? Misschien heel af en toe, met name in contacten met andere kerkelijke instanties; dan blijkt het soms nuttig als je gesprekspartners begrijpen dat er ook onder adventisten mensen zijn die een paar letters hebben gegeten. Heeft het mijn reputatie in de kerk waarbinnen ik werkzaam was versterkt?  Misschien in de ogen van sommigen, maar de inhoud van mijn proefschrift werd niet onverdeeld gunstig ontvangen en heeft mogelijk zelfs schade toegebracht aan mijn loopbaan binnen de kerk.

 

En toch heb ik er absoluut geen spijt van en kan ik anderen ook aanraden om, als ze er hun zinnen op hebben gezet om te promoveren, door te zetten en vol te houden. Want het doet wel wat voor je. Het heeft veel waarde om met een project als een dissertatie bezig te zijn. Het vormt je—in het systematisch aanpakken van een probleem; in het analyseren van de dingen; in het intelligent rapporteren van je bevindingen. Het stimuleert discipline en doorzettingsvermogen.  En daarvan kunnen de meeste mensen nog wel een schepje gebruiken.

 

Het is, lijkt me, helemaal niet verkeerd als je jezelf een doel stelt en er geruime tijd gericht mee bezig bent om dat doel te bereiken. Het mag geen obsessie worden en je moet je wel afvragen of wat je nastreeft haalbaar is, gegeven je talenten en de omstandigheden waarin je verkeert. Maar het plan om een diploma of een graad te halen, of een flinke academische prestatie te leveren, kan je veel voldoening schenken. Zoals je er ook veel voldoening uit kunt putten een bepaalde sportieve doelstelling na te streven, of een artistieke hoogte te bereiken.

 

Zeergeleerd is een uiterst relatief begrip. Het betekent  vaak dat je heel veel weet over heel weinig, terwijl er heel veel mensen zijn die aardig wat kennis hebben over heel veel!  Maar zeergemotiveerd en zeergedisciplineerd zijn en gestructureerd kunnen werken vormen kwalificaties die met het zeergeleerd zijn samenhangen en van die eigenschappen kun je heel veel nut hebben—ook als je proefschrift niet door duizenden, of zelfs honderden, mensen met rode oortjes wordt gelezen.