Het verbaasde me dat er zelfs geen grenscontrole meer is als je vanuit Polen met de veerboot in Zweden aankomt. In de afgelopen weken ben ik zeven keer een grens overgegaan en alle keren is mijn paspoort niet nodig geweest. De enige keer dat het tevoorschijn kwam was bij de receptie van een hotel in Tsjechië, waar men een legitimatiebewijs wilde zien.

Hoewel er nog wel hier en daar wordt gecontroleerd (o.a. op Schiphol), en bij aankomst en vertrek vanuit het Verenigd Koninkrijk, en sinds een paar dagen ook steekproefsgewijs aan de Deense grens, wordt verder het Schengenverdrag goed nageleefd. Je blijft nu dus van heel wat lange wachttijden verschoond. Ook het gebruik van de euro in een flink aantal landen heeft het reizen in Europa er een stuk gemakkelijker op gemaakt. Ik hoop dat nog vele landen de euro zullen gaan gebruiken.

Toch zijn de grenzen in belangrijke opzichten niet verdwenen. Neem bijvoorbeeld de grens tussen Nederland en Duitsland. Er is weliswaar veel onbelemmerd grensverkeer, met mensen die aan weerszijden van de grens gaan shoppen, of in Duitsland wonen maar in Nederland werken of vice-versa; en de Nederlandse brandweer mag soms ook Duitse brandjes blussen en de Duitse politie mag in ook op Nederlands gebied achter de boeven aanzitten—maar toch is de grens niet weg. Je ziet meteen het verschil, als je het vaderland verlaat. De weg ziet er anders uit, de wegbewijzering is anders; de huizen zien er anders uit; er zijn meer BMW’s en Mercedessen die je op je hielen zitten en je met hun lichtsignalen van de weg af proberen te drukken. En ik blijf het altijd een vreemde ervaring vinden dat je overal Nederlands hoort spreken en dan een paar kilometer verder gaat en plotseling overal Duits hoort. .

De fysieke grenzen tussen volkeren mogen dan geleidelijk aan vervagen, maar de verschillen tussen de mensen in de diverse landen blijven groot. Als frequente Zwedenganger probeer ik er achter te komen hoe de Zweedse mentaliteit veschilt van de Nederlandse en hoe de Zweden in elkaar zitten. Dat hun godsdienstige tradities daarbij een belangrijke factor zijn staat wel vast. Toen ik gisteren in een boekhandel in een wat grotere plaats was, zag ik een boek met de intrigerende titel ‘Gud i Sverige’ (God in Zweden). Het leek me interessant genoeg om het te kopen en zo iets meer te weten te komen over hoe Zweden met hun geloof omgaan.

Mensen hebben veel gemeen, maar ze verschillen toch ook in heel veel opzichten. Ze spreken legio verschillende talen. Ze gaan op verschillende manieren om met hun emoties. Ze hebben allemaal hun eigen gewoonten en tradities. En ze hebben hun eigen godsdienstgeschiedenis. Ook mensen die zeggen dat ze bij een en dezelfde kerkelijke traditie behoren beleven hun gezamenlijke godsdienst vaak op totaal verschillende manieren. Neem bijv. het lutheranisme in Zweden. De Zweedse volkskerk verschilt hemelsbreed van allerlei lutherse kerkgenootschappen in de VS en de gemiddelde Nederlandse katholiek beleeft zijn geloof anders dan zijn geloofsbroeder of -zuster in Mexico. In zekere zin blijven er ook in dat opzicht heel duidelijke grenzen.

Veel adventisten willen dat nog wel eens vergeten. Er is veel wat hen wereldwijd samenbindt, maar er is ook een enorme diversiteit. En dat is alleen maar natuurlijk. Al vroeg in het bijbelverhaal ontdekken we dat God dat zo heeft gewild. De torenbouwers van Babel moesten door schade en schande leren dat een enorme eenheidsworst geen deel was van het goddelijke menu. Eenheid zonder verscheidenheid is geen deugd. Zo zijn wij mensen niet bedoeld. Het is goed dat adventisten één zijn en blijven, maar het is ook prima dat er verschillen zijn in denken, beleven en doen.