Het zag er even niet naar uit dat ik dinsdagmiddag, na de tweedaagse vergadering van de Frans-Belgische Unie, uit Parijs zou kunnen vertrekken. Door de sneeuwval in Noord-Frankrijk was er een enorme verkeerschaos ontstaan op de wegen tussen Parijs en Lille en was ook het vlieg- en treinverkeer vanuit Parijs nagenoeg tot stilstand gekomen. Maar, ik had geluk. Rond drie uur stond er op het Gare-du-Nord een Thalys-trein klaar waarin iedereen met bestemming Brussel mocht instappen. Het was niet duidelijk wanneer hij zou vertrekken en hoe lang hij er over zou doen. Maar, zowaar, na een half uurtje wachten zette de trein zich in beweging, en met een iets lagere snelheid dan normaal kwam ik nog op tijd in Brussel aan om ook daar te kunnen vergaderen.
Maar veel spannender was natuurlijk wat er deze week in Rome gebeurde. Toen al aan het einde van de tweede dag van het conclaaf de witte rook naar omhoog kringelde, moesten de journalisten (die duidelijk niet allemaal erg veel van het onderwerp afwisten) nog even een uur zien vol te praten met veel niet ter zake doende details en nutteloze speculaties over wie de nieuwe paus zou worden. En warempel, het werd een verrassing, een Argentijnse paus die zich Franciscus I zou noemen. En dan nog wel een Jezuïet! En opnieuw iemand van maar liefst 76 jaar. [Jaren geleden had de adventistische katholicisme-kenner Samuele Bacchiocchi al voorspeld dat Bergoglio een goede kans maakte om ooit paus te worden.]
Het valt mij steeds weer op hoeveel de Rooms-Katholieke Kerk en de Adventkerk op elkaar lijken. Beide kerken hebben een hiërarchische structuur met aan het hoofd één man die erg veel macht heeft. In de katholieke kerk heeft men vrijwel steeds een Italiaan gekozen, met als uitzondering tot dusverre een Pool en de Duitser Ratzinger, oftewel Benedictus XVI. De adventisten hebben tot nog toe steeds een Amerikaan gekozen als hun wereldleider, met één uitzondering, de vorige voorzitter Jan Paulsen, een Noor. De katholieke kerk kiest nu een leider uit een niet-westers land. Er is weinig profetisch inzicht voor nodig om te veronderstellen dat de volgende voorzitter van de generale conferentie ook waarschijnlijk uit een niet-westers land zal komen. [En dan een stukje triviant dat voor oudere adventisten in Nederland misschien interessant is: net as de Nederlandse kerkleider F.J. Voorthuis heeft de nieuwe paus maar één long.]
Ik ben heel benieuwd naar het adventistische commentaar op deze pauskeuze. Ik neem aan dat er heel wat omineuze conclusies zullen worden getrokken uit het feit dat de 266e paus een jezuïet is. Want jezuïeten zijn onder adventisten nooit erg populair geweest. En ongetwijfeld zullen eventuele positieve hervormingen of drastische veranderingen overwegend worden uitgelegd als ‘schone schijn’. De eerste reacties in die richting zijn al op het internet te lezen.
Ik denk dat het beter is om voorlopig een afwachtende houding aan te nemen. De op 17 december 1936 geboren Jorge Mario Bergoglio heeft zijn naam ontleend aan de stichter van de Franciscaner Orde uit de 12e eeuw, maar we moeten bij de naam ‘Franciscus’ wellicht ook denken aan de beroemde Spaanse jezuïtische missionaris Franciscus Xaverius, die in de 16e eeuw naar China vertrok om daar het evangelie te gaan verkondigen en die er, zeker voor die tijd, heel progressieve zendingsmethoden op nahield.
Zal deze nieuwe paus zijn kerk en de wereld verrassen, zoals ruim 50 jaar geleden de als ‘tussenpaus’ gedoodverfde Johannes XXIII al snel de wereld verraste door een concilie bijeen te roepen? Zal hij een nieuwe wind door zijn kerk laten waaien, of wordt het allemaal meer van hetzelfde?
Het lijkt me belangrijk dat adventisten alles wat in Rome gebeurt kritisch blijven volgen. Maar het is ook belangrijk om de details van het eindtijd-scenario niet al te gedetailleerd in te vullen. Ooit verraste God de profeet Jona door een geweldige (zij het tijdelijke) verandering in Ninevé teweeg te brengen. Wie weet hoe God ons nog eens zal verrassen! Het zou zo maar kunnen.