Daily Archives: November 15, 2013

Literatuur

 

De afgelopen week begon buitengewoon interessant.  Op zondagmiddag betrad ik voor mij volkomen onbekend terrein: De Balie, een gebouw voor culturele evenementen aan de Lijnbaansgracht in Amsterdam, op steenworp-afstand van het Leidseplein. Aan de overkant van de straat stond een reeks wagens die kennelijk televisieopnamen kwamen verzorgen. Het was duidelijk dat die niet gekomen waren om het evenement te filmen waaraan ik kwam deelnemen, maar dat hun massale belangstelling te maken had met de MTV-awards.

In De Balie vond een activiteit plaats die gesponsord werd door de se SLAA (Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam) en door de uitgeverij van Nijgh & Ditmar. Ter gelegenheid van het verschijnen van een nieuw boek van Arnon Grunberg was er een panel discussie waarvan het publiek à raison van 10 euro pp kon komen genieten. Op het toneel zat Grunberg, aan de ene kant geflankeerd door een historicus en een astrologe, en aan de andere kant door een psychiater en mij. Ik begreep van een van de medewerkers van de uitgeverij dat mijn naam, als geschikte panel-kandidaat, hen was ingefluisterd door Maarten ’t Hart (in wiens boek Dienstreizen van een Thuisblijver ik pagina’s lang word geciteerd).

Het onderwerp was Apocalypse—geïnspireerd door de titel van de zojuist verschenen verhalenbundel van Grunberg. Onder leiding van de zo langzaamaan toch wel bekende schrijver praatten we bijna anderhalf uur over allerlei aspecten van het begrip apocalypse. Het werd een boeiende discussie (vond ik), waarbij we allemaal voldoende aan het woord kwamen. Ik hoop dat de organisatoren niet teleurgesteld waren over mijn bijdrage. Als ze gehoopt hadden dat ik zou zorgen voor merkwaardige details van de eindtijdverwachting van zevende-dags adventisten, zoals die vooral in het verleden vaak aan het publiek werden voorgeschoteld, kwamen ze bedrogen uit. In plaats daarvan kon ik, dacht ik, een redelijk verhaal neerzetten over de kijk van christenen op de toekomst, waarin hoop in plaats van angst de boventoon voert. Ik wist van te voren niet goed wat ik van deze exercitie moest verwachten, maar had er uiteindelijk een goed gevoel over toen ik met een tasje boeken van Grunberg naar een restaurantje in de buurt van het Leidseplein liep om met mijn vrouw en dochter wat te gaan eten. Zo was een deel van het honorarium van 150 euro meteen al weer besteed. (Dat de consumentenbestedingen in Nederland maar niet willen toenemen ligt in ieder geval niet aan mij.)

Een bonus van deze middag was het feit dat ik, na veel jaren, Rob Schouten weer eens tegen het lijf liep. Deze schrijver, dichter, literatuurcriticus en sinds jaar en dag columnschrijver in Dagblad Trouw is van adventistische komaf. Zijn al lang overleden vader was predikant van de Adventkerk. In heel wat van zijn gedichten en andere publicaties blijkt dat Rob nooit helemaal van zijn adventistenoorsprong is losgekomen. Hij vertelde mij dat hij vorige maand door Jacobine Geel was geïnterviewd in haar televisieprogramma Schepper & Co in het Land. In de loop van de week heb ik het item van ongeveer een kwartier alsnog bekeken via Uitzending Gemist.

Het was boeiend Rob Schouten zo over zijn geloof en zijn vroegere kerk te horen vertellen—behoorlijk getraumatiseerd maar op geen enkele manier kwaadaardig of gefrustreerd. Hij praat zelfs met een zekere tederheid over zijn adventistische afkomst. Onwillekeurig denk ik dan: Jammer toch dat we een zo begaafd mens niet in ‘onze rijen’ hebben kunnen vasthouden. (Helaas blijken kunstenaars zich zelden op termijn in de Adventkerk thuis te voelen. Daar zijn wel een paar redenen voor te bedenken.)

Ik ben ook, net als Schouten, in een adventistisch nest groot geworden. Veel van zijn ervaringen herken ik, maar toch heb ik er niet dezelfde traumatische ervaringen aan overgehouden. De kerk waar hij niet mee verder kon is niet de kerk die ik mij uit mijn jeugd herinner. En ik elk geval is dat zeker niet de Adventkerk van 2013. Maar, hoe dan ik, ik kijk uit naar de nieuwe roman waaraan hij momenteel schrijft. De kerk van zijn jeugd, verzekerde hij mij, zal daar ook zeker weer een rol in spelen.  Ik ben benieuwd!