Over nog geen drie weken gaan we in Nederland weer eens naar de stembus. Dit keer gaat het om drie verschillende instanties.  Het gaat om de samenstelling van het provinciebestuur en indirect om de toekomstige samenstelling van de Eerste Kamer en daarnaast ook om de Waterschaps-verkiezingen. Ik ben op 18 maart niet in het land en zal dus per volmacht moeten stemmen.

Ik zal mijn stem uitbrengen, maar ik vind het dit keer erg ingewikkeld. Ik probeer steeds redelijk op de hoogte te blijven van wat er in mijn provincie Flevoland gebeurt, maar weet nog niet welke partij moet mijn stem zal krijgen. Ik heb op de website van de ‘Stemkiezer’ gekeken welke partij het beste bij mij past, gezien mijn standpunten over belangrijke zaken zoals de uitbreiding van luchthaven Lelystad, de voortgang van allerlei natuurprojecten en aspecten van de infrastructuur.  Daaruit blijkt dat ik het dichtste bij het CDA sta—hoewel ik niet bepaald enthousiast ben over hun standpunt wat de mega-stallen betreft.  Ik aarzel dus en overweeg toch maar meer naar de landelijke politiek te kijken en ook de gevolgen voor de Eerste Kamer en de bestuurbaarheid van het land te laten meespreken. [Of we een Eerste Kamer nodig hebben en of we ook de provincies niet zouden kunnen missen is weer een heel andere kwestie).

Maar dan de verkiezing van de bestuurders van de waterschappen! Het staat als een paal boven water (NAP) dat waterschappen heel belangrijk zijn.  Ik snap ook heel goed dat ik daar een paar honderd euro per jaar voor moet betalen. Zeker als je in het Flevo-polderland woont besef je dat er enorm veel komt kijken om onze voeten droog te houden, door het IJselmeer-water buiten de dijken te houden.  En je snapt dat er binnen de polders heel veel kleinere verschillen in de waterstand zijn en dat daar voortdurend op moet worden gelet. Bijna overal in het land zijn waterschappen actief en spelen zij een belangrijke rol. Door talrijke fusie is het aantal waterschappen sterk afgenomen; waren het er een eeuw geleden nog ongeveer 3000, tegenwoordig zijn het er 24.  Elk waterschap heeft een bestuur, dat wordt voorgezeten door een dijkgraaf.

Dat een waterschap een bestuur moet hebben, waarin verschillende categorieën belanghebbenden vertegenwoordigd zijn is logisch en dat er inspraak moet zijn bij de samenstelling van die besturen lijkt in 2015 ook nogal voor de hand te liggen. Maar hoe kan ik, als burger die helemaal niets afweet van de problemen waarmee waterschappen te maken hebben, een zinnig oordeel vellen over wie geschikt mag zijn voor een waterschaps-functie? Zegt de politieke kleur van een kandidaat erg veel over diens geschiktheid voor zo’n functie? Het lijkt mij dat er een andere manier moet zijn om de besturen van deze belangrijke publieke lichamen samen te stellen. Maar, goed, zolang het systeem is zoals het is, zal ik proberen er het beste van te maken en ik zal de komende dagen maar eens kijken of ik iets van de profielen van de kandidaten te weten kan komen.

Democratie en inspraak is een groot goed. Maar of dat altijd een vorm moet hebben waarbij iedereen mee kan stemmen om vervolgens af te gaan op wat ‘de stem van het volk’ is, lijkt mij fraglich. En dat is, dunkt mij,  op heel wat terreinen het geval. Studenten moeten invloed hebben in hoe hun universiteit wordt bestuurd, maar hun stem is niet even zwaar als die van andere categorieën. Als dat wel zo was zouden zij door het aantal van hun stemmen alles naar hun hand kunnen zetten. Inspraak voor werknemers moet deugdelijk geregeld zijn, maar niet alle bedrijfsstrategieën kunnen afhankelijk zijn van hoe een meerderheid van de werknemers erover denkt.

Ook binnen een kerkelijke organisatie is democratie van groot belang. En dat er met meerderheid van stemmen over bepaalde zaken wordt beslist is zeker prima. Maar of deze vorm van democratie (meest stemmen  gelden, ongeacht of men enig idee heeft van de reikwijdte van de issues) altijd de beste is als het gaat om geestelijke zaken, zoals de formulering van geloofspunten en het beoordelen van een bepaalde ontwikkeling (als bijv. de inzegening van vrouwelijke predikanten) lijkt me heel aanvechtbaar.  Ik geloof dat in elk geval  steeds ruimte en vooral ook tijd worden gelaten voor de Geest van God. Wellicht is het beter de tijd te nemen en af te wachten hoe bepaalde processen lopen dan om  een beslissing door middel van een meerderheid van stemmen te forceren!