Zaterdag (Sabbat)  j.l. zag ik twee kanten van mijn kerk. Ik had zelf geen preekdienst ergens in het land en bezocht daarom de kleine gemeente waarvan ik lid ben. Het was die ochtend avondmaal.  Zoals gewoonlijk arriveerde ik ongeveer tien minuten voordat de dienst zou beginnen en was er gelegenheid om iedereen persoonlijk te begroeten. Er was die morgen geen bijbelstudie (sabbatschool). Gewoonlijk begint deze om half tien, gevolgd door een koffiepauze en daarna neemt rond 11 uur de eredienst een aanvang. Als het avondmaal wordt gevierd begint de dienst om tien uur, gevolgd door het gezamenlijk koffiedrinken.  Zo ook dus deze zaterdag (sabbat).

Het was een fijne dienst. Een goede sfeer. Een goed geplande liturgie, een preek met inhoud en een avondmaalsritueel dat duidelijk door iedereen als betekenisvol werd ervaren. Voor mij persoonlijk was dat zeker ook het geval.

Een paar uur later nam ik in een andere stad deel aan een gespreksgroep van zo’n 20 à 25 mensen van wie de meesten zich ‘aan de zijlijn’ van de kerk bevinden. Sommigen van hen hadden ergens in het verleden al besloten dat zij geen kerklid meer wilden zijn, maar bezoeken nog wel regelmatig deze maandelijkse gespreksgroep. Enkele weken geleden was ik er ook bij. Toen was ik uitgenodigd om mijn nieuwste boek te komen toelichten. Er bleken echter nog zoveel vragen te zijn dat men besloot er opnieuw een sessie aan te wijden. Ook in deze bijeenkomst heerste een prima sfeer en ik ging naar huis met een goed gevoel. Wat daar gebeurde was heel zinvol.

Toen ik later op de avond mijn dag nog eens bezag, dacht ik: Ja, dat zijn de twee kanten van de Adventkerk. Ook al staan ze mijlenver van elkaar, ze horen er toch alle twee bij. Het pijnlijke is dat het zo moeilijk is een brug tussen die twee elementen te slaan, want ze zijn zover uit elkaar gegroeid dat er weinig wederzijds begrip is. De mensen die wekelijks met diepe voldoening naar de kerk gaan en zich veilig voelen in hun  geloof kunnen niet begrijpen dat zoveel anderen de kerk niet meer zo zien zitten en op veel punten zijn gaan twijfelen. Bij veel ‘twijfelaars’ die ‘aan de zijlijn’ zijn terechtgekomen bestaat het gevoel dat wat er op sabbatmorgen gebeurt hen op geen enkele manier nog aanspreekt. En zij zien daarnaast te veel dingen in hun kerk gebeuren (vooral elders in de wereld, maar ook dichtbij) waarmee ze niet meer uit de voeten kunnen.

Bruggen bouwen blijft voor mij een heilige opdracht. Welk steentje kan ik bijdragen om aan de degenen die geen of nauwelijks twijfel kennen en zich geen zorgen maken over het reilen en zeilen van hun kerk, duidelijk te maken dat de twijfels en zorgen van anderen heel echt zijn, en heel diep gaan? Ze mogen er niet schouderophalend aan voorbijgaan met de gedachte dat het nu eenmaal fout gaat als je te veel studeert of te vragen stelt en twijfel in je hart toelaat. Er is mijns inziens vaak veel te weinig begrip en zorg voor de mensen ‘aan de zijlijn’ .

En hoe kan ik een steentje bijdragen om de mensen die het moeilijk hebben met hun geloof en hun kerk te helpen de kerk een nieuwe kans te geven? Hoe kan ik hen ervan overtuigen dat de meeste kerkleden aardige en positieve mensen zijn die hen best wel ruimte willen geven voor hun twijfel en hun op bepaalde punten afwijkende mening; en dat de kerk, naast zoveel bedenkelijke aspecten, ook zoveel goede kanten heeft en dat je jezelf benadeelt als je niet op een constructieve manier aan een kerkelijke gemeenschap deelneemt?

Dit alles blijft enorme uitdaging en niet alleen op het beperkte, lokale niveau waarover ik het nu heb. Op wereldniveau is dit misschien wel het grootste probleem waarmee de Adventkerk ooit te maken heeft gehad—de polarisatie tussen mensen die gelukkig en tevreden zijn met hun geloof en hun kerk (met ‘de Waarheid’) en de miljoenen mannen en vrouwen van alle leeftijden die zich er om allerlei redenen niet meer thuis voelen. Een groot deel van de internationale discussie spitst zich toe op de kwestie van de inzegening van vrouwelijke predikanten. Die discussie is belangrijk, maar eigenlijk heeft dit onderwerp vooral een symboolfunctie gekregen en gaat het om een veel bredere achterliggende problematiek. Een pauze van een jaar van luisteren en bidden, die de Generale Conferentie nu heeft aangekondigd, zal dit niet oplossen. Daar is meer voor nodig. Het lijkt er nu immers nog steeds vooral om te gaan dat de ‘lagere’ kerkelijke organen moeten luisteren naar de top van de kerk. Het is minstens zo belangrijk dat de leiders van de kerk leren luisteren, en met een open blik kijken, naar wat er overal—vooral ook onder de twijfelaars en de mensen ‘aan de zijlijn’ in de wereld gaande is.

Tegelijkertijd blijf ik ervan  overtuigd dat concreet bruggen bouwen vooral op lokaal en regionaal terrein moet gebeuren. In de gemeente waartoe ik behoor weet lang niet iedereen wie Ted Wilson is en heeft de meerderheid nog nooit een GC Working Policy gezien en heeft men geen idee in welke mate de Nederlandse Adventkerk zich nu wel of niet aan de internationale regelgeving houdt. Maar men heeft wel familieleden die ‘aan de zijlijn’ van de kerk zijn terechtgekomen en men kan je zo een lijstje geven van ‘broeders en zusters’ die ooit actieve leden waren maar door de achterdeur zijn verdwenen. Pas als op plaatselijk en regionaal niveau ernst wordt gemaakt met het ontwerpen en bouwen van bruggen kan dat uiteindelijk ook, via een rimpeleffect, de crisisachtige polarisatie waarmee de kerk nu worstelt helpen de-escaleren.  Ik wil me daarvoor blijven inzetten en blijf hopen dat velen dat met mij willen blijven doen.