Daily Archives: September 27, 2017

Vechtende broers

Dr. John Harvey Kellogg is een van meest fascinerende en kleurrijke figuren in de geschiedenis van het adventisme. In zijn jeugd was hij een protegé van Ellen en James White. Zij betaalden zijn medische studie en door hun toedoen werd hij op 24-jarige leeftijd benoemd tot hoofd van het Western Health Reform Institute in Battle Creek. Deze eerste adventistische gezondheidsinstelling zou uitgroeien tot het befaamde Battle Creek Sanitarium. Tientallen jaren lang was J.H. Kellogg de steeds innoverende kapitein op dit vlaggenschip van het vroege adventisme.  Adventistische historici schilderen ‘ de Doctor’ gewoonlijk als een genie, die met veel van zijn ideeën zijn tijd ver vooruit was–een beroemde arts, de auteur van tientallen boeken, uitvinder van talrijk gezondheids-bevorderende apparaten en degene die een reeks wereldbekende gezonde voedingsproducten ontwikkelde. In de loop der jaren zouden de rijken en de leden van de high society zich naar het stadje in het landelijk centrum van de staat Michigan begeven om daar in het Battle Creek Sanitarium aan hun lichamelijk welzijn te laten sleutelen.

De adventistische historici die over John Harvey Kellogg hebben geschreven (eerst en vooral Richard W. Schwartz[1]) hebben ‘de Doctor’ niet alleen de hemel in geprezen vanwege zijn grote verdiensten, maar hebben ook toegegeven dat hij vaak een heel moeilijk mens was, die in toenemende mate in conflict kwam met Ellen White en de andere leiders van de Adventkerk. Dit leidde uiteindelijk tot een scheiding der wegen en John Harvey Kellogg werd zelfs geroyeerd als lid van de kerk. De beschuldiging dat zijn boek The Living Temple pantheïstische trekken vertoonde was de officiële reden voor deze drastische maatregel, maar feitelijk was er het onderliggende probleem dat Kellogg veel te groot en te machtig was geworden om e passen in de kleine adventistische gemeenschap.

In adventistische boeken wordt gewoonlijk maar weinig plaats ingeruimd voor John Harvey’s jongere broer Will Keith. Dat is begrijpelijk, want hij had een veel minder grote impact op het vroege adventisme dan zijn oudere broer.  Maar beide broers waren belangrijke personen en wat Will Keith uiteindelijk naliet was nog veel indrukwekkender dan de geestelijke erfenis van John Harvey. Will Keith stierf, net als zijn broer, op 91-jarige leeftijd. Aan het einde van zijn leven was hij schatrijk en de charitatieve stichting die hij in het leven riep bestaat nog steeds en heeft nu een vermogen van zo’n tien miljard dollar.

Een paar weken geleden verscheen een doorwrocht (maar ook heel leesbaar) boek, dat in tegenstelling met de adventistische literatuur, ruime aandacht schenkt aan beide broers, en vooral aan hun uiterst gecompliceerde onderlinge relatie. Het is geschreven door Howard Markel, een professor in de medische geschiedenis aan de University of Michigan en heeft als titel: The Kelloggs: the Battling Brothers of  Battle Creek (De Kelloggs: de vechtende broers van Battle Creek).[2]

De loopbaan van Will Keith begon als employé van zijn broer John Harvey in de San, zoals het Battle Creek Sanitarium in de volksmond werd genoemd. Hij ontwikkelde zich tot het grote zakelijke brein van de enorme instelling  met meer dan 1000 werknemers, maar kreeg daarvan nauwelijks enige erkenning van zijn broer. Zij lagen voortdurend met elkaar overhoop–John Harvey met zijn enorm opgeblazen ego en zijn broer met zijn (althans aanvankelijke) zware minderwaardigheidscomplex. Maar toen na zo’n 25 jaar Will Keith zich van zijn broer losmaakte en zijn voedings-imperium begon met veel succesvolle producten, rees zijn eigen ster pijlsnel. Helaas maakte dat echter geen einde aan de ruzies tussen de twee broers. Het gevecht over patenten en andere zakelijke aangelegenheden leidde tot tien jaar voortslepende rechtszaken die tenslotte in het voordeel van Will Keith eindigden in de Hoge Raad van de staat Michigan.

Ik vond het boek over de twee broers niet alleen fascinerend, maar ook buitengewoon tragisch. Zij begonnen hun leven als toegewijde adventisten, maar raakten geleidelijk aan vervreemd van hun godsdienstige wortels. Geen van beiden was echt gelukkig, ondanks hun grote succes. Hun leven werd verknoeid door een intense bitterheid en zij waren niet in staat tot verzoening te komen, ondanks de poging daartoe van ‘de Doctor’ nog vlak voor zijn dood. Terwijl ik het boek las kon ik de gedachte niet van mij afzetten: Is dit de invloed die geloof en godsdienst op sommige mensen heeft? Mogen we van het christelijk geloof niet verwachten dat het verschillen tussen mensen overbrugt en hen tot echte ‘broeders’ en ‘zusters’ maakt?

Elke keer dat ik in de toekomst een pak Kellogg cornflakes openmaak en de handtekening van Will Keith zie die nog steeds op elk Kellogg-product staat, zal ik ongetwijfeld moeten denken aan sommige van de tragische dingen die in dit boek worden beschreven. Het zal mij eraan herinneren dat christen-zijn niets voorstelt als het van ons geen ‘aardiger’ mensen maakt, die op zoek zijn naar vrede in hun relatie met anderen.

 


[1] Richard W. Schwartz, John Harvey Kellogg, MD (Nashville, TN: Southern Publishing Association, 1970). [2]  Uitgegeven door Pantheon (New York, 2017).

Vechtende broers

Dr. John Harvey Kellogg is een van meest fascinerende en kleurrijke figuren in de geschiedenis van het adventisme. In zijn jeugd was hij een protegé van Ellen en James White. Zij betaalden zijn medische studie en door hun toedoen werd hij op 24-jarige leeftijd benoemd tot hoofd van het Western Health Reform Institute in Battle Creek. Deze eerste adventistische gezondheidsinstelling zou uitgroeien tot het befaamde Battle Creek Sanitarium. Tientallen jaren lang was J.H. Kellogg de steeds innoverende kapitein op dit vlaggenschip van het vroege adventisme.  Adventistische historici schilderen ‘ de Doctor’ gewoonlijk als een genie, die met veel van zijn ideeën zijn tijd ver vooruit was–een beroemde arts, de auteur van tientallen boeken, uitvinder van talrijk gezondheids-bevorderende apparaten en degene die een reeks wereldbekende gezonde voedingsproducten ontwikkelde. In de loop der jaren zouden de rijken en de leden van de high society zich naar het stadje in het landelijk centrum van de staat Michigan begeven om daar in het Battle Creek Sanitarium aan hun lichamelijk welzijn te laten sleutelen.

De adventistische historici die over John Harvey Kellogg hebben geschreven (eerst en vooral Richard W. Schwartz[1]) hebben ‘de Doctor’ niet alleen de hemel in geprezen vanwege zijn grote verdiensten, maar hebben ook toegegeven dat hij vaak een heel moeilijk mens was, die in toenemende mate in conflict kwam met Ellen White en de andere leiders van de Adventkerk. Dit leidde uiteindelijk tot een scheiding der wegen en John Harvey Kellogg werd zelfs geroyeerd als lid van de kerk. De beschuldiging dat zijn boek The Living Temple pantheïstische trekken vertoonde was de officiële reden voor deze drastische maatregel, maar feitelijk was er het onderliggende probleem dat Kellogg veel te groot en te machtig was geworden om e passen in de kleine adventistische gemeenschap.

In adventistische boeken wordt gewoonlijk maar weinig plaats ingeruimd voor John Harvey’s jongere broer Will Keith. Dat is begrijpelijk, want hij had een veel minder grote impact op het vroege adventisme dan zijn oudere broer.  Maar beide broers waren belangrijke personen en wat Will Keith uiteindelijk naliet was nog veel indrukwekkender dan de geestelijke erfenis van John Harvey. Will Keith stierf, net als zijn broer, op 91-jarige leeftijd. Aan het einde van zijn leven was hij schatrijk en de charitatieve stichting die hij in het leven riep bestaat nog steeds en heeft nu een vermogen van zo’n tien miljard dollar.

Een paar weken geleden verscheen een doorwrocht (maar ook heel leesbaar) boek, dat in tegenstelling met de adventistische literatuur, ruime aandacht schenkt aan beide broers, en vooral aan hun uiterst gecompliceerde onderlinge relatie. Het is geschreven door Howard Markel, een professor in de medische geschiedenis aan de University of Michigan en heeft als titel: The Kelloggs: the Battling Brothers of  Battle Creek (De Kelloggs: de vechtende broers van Battle Creek).[2]

De loopbaan van Will Keith begon als employé van zijn broer John Harvey in de San, zoals het Battle Creek Sanitarium in de volksmond werd genoemd. Hij ontwikkelde zich tot het grote zakelijke brein van de enorme instelling  met meer dan 1000 werknemers, maar kreeg daarvan nauwelijks enige erkenning van zijn broer. Zij lagen voortdurend met elkaar overhoop–John Harvey met zijn enorm opgeblazen ego en zijn broer met zijn (althans aanvankelijke) zware minderwaardigheidscomplex. Maar toen na zo’n 25 jaar Will Keith zich van zijn broer losmaakte en zijn voedings-imperium begon met veel succesvolle producten, rees zijn eigen ster pijlsnel. Helaas maakte dat echter geen einde aan de ruzies tussen de twee broers. Het gevecht over patenten en andere zakelijke aangelegenheden leidde tot tien jaar voortslepende rechtszaken die tenslotte in het voordeel van Will Keith eindigden in de Hoge Raad van de staat Michigan.

Ik vond het boek over de twee broers niet alleen fascinerend, maar ook buitengewoon tragisch. Zij begonnen hun leven als toegewijde adventisten, maar raakten geleidelijk aan vervreemd van hun godsdienstige wortels. Geen van beiden was echt gelukkig, ondanks hun grote succes. Hun leven werd verknoeid door een intense bitterheid en zij waren niet in staat tot verzoening te komen, ondanks de poging daartoe van ‘de Doctor’ nog vlak voor zijn dood. Terwijl ik het boek las kon ik de gedachte niet van mij afzetten: Is dit de invloed die geloof en godsdienst op sommige mensen heeft? Mogen we van het christelijk geloof niet verwachten dat het verschillen tussen mensen overbrugt en hen tot echte ‘broeders’ en ‘zusters’ maakt?

Elke keer dat ik in de toekomst een pak Kellogg cornflakes openmaak en de handtekening van Will Keith zie die nog steeds op elk Kellogg-product staat, zal ik ongetwijfeld moeten denken aan sommige van de tragische dingen die in dit boek worden beschreven. Het zal mij eraan herinneren dat christen-zijn niets voorstelt als het van ons geen ‘aardiger’ mensen maakt, die op zoek zijn naar vrede in hun relatie met anderen.

 


[1] Richard W. Schwartz, John Harvey Kellogg, MD (Nashville, TN: Southern Publishing Association, 1970). [2]  Uitgegeven door Pantheon (New York, 2017).