Daily Archives: Maart 1, 2018

Een scherf van de spiegel

Als ik op zondagmorgen thuis ben kijk ik meestal naar het programma De Verwondering, waarin Annemiek Schrijver met allerlei mannen en vrouwen praat over geestelijke onderwerpen. Vaak zijn haar gasten christen, maar vaak ook niet. Op 25 februari had Annemiek een gesprek met Enis Odaci, een tweede-generatie Turkse Nederlander. Elke gast voor dit programma wordt altijd gevraagd een tekst mee te brengen waaraan hij of zij een bijzondere waarde hecht. Enis Odaci las een citaat voor uit de Kasidah van Hji Abu el-Yezdi, een lang gedicht dat geschreven werd (onder pseudoniem) door de Britse Arabist en ontdekkingsreiziger Sir Richard Francis Burton die de Sufi-stroming van de Islam in het Westen wilde verbreiden. Dit was het citaat:

Toen de Spiegel der Waarheid uit de hemel viel
en in duizend scherven uiteenspatte,
haastten de mensen zich om een scherf te bemachtigen.
Ieder die er een had bemachtigd, riep triomfantelijk:
“Ík heb de Spiegel der Waarheid!”

Toen ik opgroeide hoorde ik van mijn moeder—en dat werd steeds weer bevestigd tijdens kerkdiensten—dat we ons als zevendedags adventisten gelukkig moeten prijzen. omdat wij ‘de Waarheid’ bezitten. Die Waarheid moest aan alle mensen op aarde worden gepredikt en het zag er niet goed uit voor mensen die willens en weten de Waarheid aan hun laars lapten. Ik voelde als acht- of tienjarige al aan dat dit wel hele grote woorden waren. Hadden wij echt als enigen de Waarheid? Waren wij de enigen in ons dorp die het bij het recht eind hadden? Ik bad wel eens stilletjes: ‘Geef, Heer, dat dit inderdaad zo is—dat onze kerk de ware kerk is!’

De vraag naar Waarheid heeft mij mijn leven lang beziggehouden en kreeg voor mij drie lagen. 1. Is het christendom waar en zijn alle andere godsdiensten niet waar. 2. Als het christendom waar is, is er dan een stroming of geloofsgemeenschap die de ware vertolking heeft van het christelijk geloof?  3. Als er een geloofsgemeenschap is die een getrouwe vertolking geeft van de waarheid, wil dat dan zeggen dat er een script is waaraan alle volgelingen van die geloofsgemeenschap zich moeten houden?

In het citaat over de Spiegel der Waarheid krijgt de vraag naar wat Waarheid is een heel ander soort antwoord. God bezat de Waarheid. Die was als een perfecte spiegel, maar God liet die uit zijn handen vallen, zodat de spiegel op aarde in duizend stukjes uiteenspatte. Alle mensen probeerden een scherf te pakken te krijgen en riepen: ‘Ik heb de spiegel van de Waarheid!’ Inderdaad, misschien mogen we wel stellen dat Gods Waarheid gefragmenteerd bij ons mensen is terechtgekomen en dat we allemaal een stukje van de waarheid hebben.

Allereerst blijft er de vraag of de niet-christelijke godsdiensten ook iets van Gods Waarheid bevatten en op de een of andere manier een weg tot behoud kunnen zijn. Die vraag blijft mij fascineren, en ik ben op dit moment toevallig halverwege het lezen van het boek Who can be saved? Reassessing Salvation in Christ and world religions.[1] Er blijven voor mij veel vragen, maar ik denk dat de niet-christelijke godsdiensten toch ook wel een scherf van Gods Waarheid hebben opgepakt, hoewel het misschien niet zo’n grote scherf is als welke de christenen hebben gevonden. Op de achtergrond van die vraagstelling hoor ik steeds dat prachtige lied van Frederick William Faber (1862): There is a wideness in God’s mercy as the wideness of the sea.

Al heel lang zie ik niet meer een scherpe scheiding tussen mijn kerk, als Gods uitverkoren gemeente van de eindtijd, en andere christelijke kerken. Ik ben en blijf van harte zevendedags adventist en geloof dat mijn kerk een flinke scherf van Gods Waarheid heeft, maar andere geloofsgemeenschappen hebben ook wel degelijk hun scherf.  Er is dan ook geen reden voor welke kerk ook om triomfantelijk te roepen dat wij de Waarheid hebben.

En dan maak ik het nog iets persoonlijker. Ik heb een scherfje van die Waarheid, dat is gekleurd door mijn adventistische traditie. Anderen in mijn geloofsgemeenschap hebben elk hun eigen scherfje, maar dat is misschien toch weer niet iets anders van vorm en kleur dan het mijne. Geen mens heeft de Waarheid volledig in pacht.  Dat betekent niet dat er geen Waarheid is. Die Waarheid is bij God en hij heeft zich laten zien in Degene die zei: ‘Ik ben de weg, de Waarheid en het leven.’ In Hem wordt Gods Waarheid weerspiegeld. Wij zien alleen maar in een scherfje van de spiegel een glimp van die Waarheid. Dat is genoeg en daarmee zullen we dankbaar genoegen moeten nemen.



[1]  By Terrance L. Tiessen. Published by Intervarsity Press (Downer’s Grove, IL, 2004).