Dit weekend zou ik in Frankfurt am Main zijn voor een paar lezingen tijdens een bijeenkomst van de AWA (Adventistische Wissenschaftlicher Arbeitskreis). In het kader van de Corona-crisis is dit evenement, zoals kon worden verwacht, geannuleerd—net als een reeks van andere activiteiten die voor de komende zes tot acht weken in mijn agenda stonden. Het is niet anders. En misschien kunnen sommige van deze evenementen later nog plaatsvinden. Maar, om eerlijk te zijn, ik heb er af en toe wel grondig de pest in dat veel voorbereidend werk nu voorlopig voor niets blijkt te zijn geweest! Maar, vergeleken met de narigheid en tegenslag die anderen momenteel ondervinden, heb ik natuurlijk weinig recht van spreken en moet ik vooral dankbaar zijn dat ik gezond en wel achter mijn bureau deze blog kan schrijven.

Naast al het negatieve Corona-nieuws zijn er gelukkig ook veel goede dingen te melden. Er zijn in veel landen mannen en vrouwen in de politiek en allerlei sectoren van de maatschappij die echt leiderschap tonen. De Nederlandse minister-president en de ministers die zich met aspecten van de crisis bezighouden, en ook de mensen in onderwijs en zorg, verdienen onze grootste bewondering.

Maar er zijn ook veel kleinere dingen die de thesis van Rutger Bregman bevestigen dat ‘de meeste mensen deugen’ (zie zijn vorig jaar verschenen boek met de gelijknamige titel). Het is fijn dat mensen anderen bellen en even willen weten of alles goed met hen gaat of misschien hulp nodig hebben. Binnen de kleine adventistische kerkgemeente in Harderwijk, waartoe ook de kerkleden die in Zeewolde wonen horen, werd er de afgelopen weken heel wat naar ouderen gebeld en bleef men via diverse aps steeds met elkaar in contact. Een paar dagen geleden werd er bij ons aangebeld. De secretaris van bewonersvereniging van ons 32 appartementen tellende gebouw, met meest oudere bewoners, kwam een fruitpakket brengen en en passant even informeren of we het goed maken. Onze zoon drukte mij en mijn vrouw de afgelopen week meerdere keren vanuit Zweden (waar hij woont) op het hart om heel voorzichtig te zijn, want zei hij: ‘Jullie behoren bij de meest kwetsbare groep!’ Ook onze dochter maakte zich zorgen om ons. En ook al is er tot op heden niets met ons aan de hand, toch doet die zorgzaamheid ons goed.

Het is ook fantastisch om te zien hoeveel goede initiatieven er overal worden gestart om elkaar te helpen. En ook om te zien hoeveel creativiteit er is om kinderen die nu niet naar school kunnen toch van onderwijs te voorzien en hoe er op allerlei manieren heel creatief wordt gewerkt om de capaciteit van de gezondheidszorg uit te breiden. En ook hoe de horeca nieuwe wegen vindt om ondanks alle tegenwind overeind te blijven.
Als iemand die altijd heel nauw bij het kerkelijk leven betrokken is geweest (en nog is), vraag ik mij wel af welke impact de Corona-maatregelen zullen hebben op de kerk—zowel op de korte als op de langere termijn. Wat doet het met mensen die altijd op hun wekelijkse kerkgang steunden als zij, misschien geruime tijd, geen kerkdienst kunnen bijwonen? Zullen er veel mensen zijn die, als de crisis voorbij is, niet langer de behoefte voelen om fysiek naar de kerk te gaan? Zullen veel mensen zo wennen aan de virtuele kerkgang dat zij daarbij blijven?

Ongetwijfeld heeft de crisis ook een grote impact op de kerkelijke financiën, zowel plaatselijk als op regionaal en landelijk vlak. Blijven de leden trouw in hun geefpatroon? En komt er wellicht een recessie, met veel werkloosheid, die resulteert in fors mindere inkomsten voor de kerk? Hopelijk realiseert men zich dat ook in tijden van crisis de kosten die een kerk heeft gewoon doorgaan. Intussen heel wat gespaard doordat men noodgedwongen de digitale techniek inschakelt om te vergaderen, zonder zich naar een bepaalde locatie te begeven. Wellicht wordt dat in de toekomst de norm in plaats van een door de crisis gedicteerde uitzondering.

Op donderdag 19 maart viel het besluit dat het wereldcongres van de Adventkerk, dat gepland was voor begin juli in de Amerikaanse stad Indianapolis, wordt uitgesteld tot volgend jaar mei en dat dit congres dan een sterk afgeslankte vorm zal krijgen. Het goede nieuws daarbij is dat er nu ook verregaande plannen worden gesmeed om in de toekomst de wereldcongressen een veel soberder karakter te geven. Dat is goed nieuws. Het vijfjaarlijks congres was geleidelijk aan uitgegroeid tot een enorm circus, waarvan niemand nog kon overzien hoeveel het eigenlijk kost. Weliswaar heeft de organisatie een budget, maar daarnaast worden ook overal ter wereld enorme kosten gemaakt om aan het congres deel te kunnen nemen.

Het is een teleurstelling voor velen dat de veranderingen in de richting waarin de kerk zich beweegt nu nog een jaar langer op zich laten wachten. De kerk zal het in elk geval nog een jaar lang met de huidige leiders moeten doen. Maar wie weet: misschien versterkt de interim-periode, tijdens deze wereldwijde crisis, het gevoel ontstaan dat er verandering moet komen om de kerk ook in de post-Corona crisis relevant te doen zijn.