Ik meldde al in een eerdere blog dat ik bezig ben met het schrijven van een nieuw boek met 366 overdenkingen. Dit keer richt ik mij voornamelijk tot allen die op de een of andere manier leiding geven in de kerk, op alle niveaus. Nu is 366 best een flink aantal en het ligt dan ook voor de hand dat ik probeer diverse inspiratiebronnen aan te boren. Vorige week kwam ik op de gedachte om eens naar mijn prekenarchief te kijken om zo ideeën op te doen. Dat bestrijkt immers zo langzamerhand een respectabele tijd—inmiddels zo’n 55 jaar. Hoewel mijn kerkelijk werk zich niet of nauwelijks in plaatselijke gemeenten heeft afgespeeld heb ik door alle jaren heen toch vrijwel elke week gepreekt. In de tijd dat ik in Kameroen werkte nam de preekfrequentie behoorlijk af, maar eigenlijk was de enige periode waarin ik nauwelijks preekte de drie jaar dat ik in het Mission Institute van Andrews University werkte. Op en rond Andrews lopen nu eenmaal zoveel theologen rond dat er maar met hoge uitzondering een beroep op mij werd gedaan.

Ik had lange tijd niet gekeken naar mijn preken uit een wat verder verleden en het was daarom een bijzondere gewaarwording om de honderden preken die ik in de loop der jaren heb gemaakt—en bijna allemaal haast woordelijk heb uitgeschreven—door te bladeren. In het begin schreef ik alles met de hand en het kostte me nu behoorlijk veel moeite om een en ander te ontcijferen. In veel gevallen is de inkt verbleekt en de kwaliteit van mijn handschrift heeft altijd veel te wensen overgelaten. Die eerste preken werden vooral gehouden in het Noordoosten van het land, met name in Leeuwarden, Sneek, Oosterwolde, Groningen, en Bierum. Nu ik een aantal van die preken nog eens doorlas kreeg ik enigszins medelijden met de mensen die dat toen moesten aanhoren!

De jaren dat ik mijn werk op de school van Oud Zandbergen combineerde met het directeurschap van onze kerkelijke uitgeverij, en ook in de jaren dat ik uitsluitend voor Veritas werkte, waren buitengewoon intensief. Toch preekte ik wel vrijwel elke week en—zoals het toen ‘normaal’ was—meestal twee keer op elke sabbat. Bijna de helft van de gemeenten had destijds middagdiensten en dat betekende dat de predikant na de ochtenddienst ook ’s middags weer ergens de kansel op moest. Uit mijn aantekeningen blijkt dat ik sommige preken wel heel erg vaak hield, omdat het me meestal aan tijd ontbrak om steeds weer een nieuwe preek te maken. Sommige preken uit de tijd geven dan ook wel blijk van enig haastwerk.

Nadat ik uit Nederland was vertrokken en achtereenvolgens in Afrika, de Verenigde Staten en in Engeland werkte (op het kantoor van de Trans-Europese Divisie) preekte ik vooral in het Engels, maar soms ook in het Frans—dikwijls uiteraard via een tolk die naar een lokale taal vertaalde. Soms gebruikte ik een preek een tiental keren—en een heel enkele keer nog wat vaker—maar op heel uiteenlopende plaatsen. Ik schat dat ik in tenminste in zo’n verschillende zestig of zeventig verschillende landen in kerkdiensten ben voorgegaan. Tijdens mijn jaren in Afrika kreeg ik de kans om in zo’n dertig verschillende Afrikaanse landen te preken, met als unieke uitzondering een reeks van zo’n twintig evangelisatie presentaties in Madagascar. Op de achterkant van een preek die ik deze week toevallig oppakte uit de TED-tijd, zag ik dat ik daarmee was geweest naar Boedapest (Hongarije), Moss (Noorwegen), Tallin (Estland), St. Albans (UK), Ljublijana (Slovenië), Turku (Finland, Novi Sad (Servië) Skopje (Noord-Macedonië), Zagreb (Kroatië) en de Portugees-sprekende gemeente in Brussel. Maar ik kreeg ook de kans om soms verder van huis te preken, zoals bijvoorbeeld op diverse plaatsen in de VS, in Mexico, Pakistan, IJsland, Irak, Kuwait, Egypte, en elders.

En dan waren er natuurlijk altijd van tijd tot tijd preken bij bijzondere gelegenheden—jubilea, diploma uitreikingen en, helaas, begrafenissen van collega’s en vrienden en anderen. Na terugkeer in Nederland en ook tijdens mijn pensioentijd bleef het nationaal en internationaal preken vrij constant doorgaan. Ik denk dat de kwaliteit van mijn preken nu wel wat beter is dan twintig of dertig jaar geleden en ik houd een preek nu zelden meer dan drie of vier keer. Het is natuurlijk aan anderen om te beoordelen of ik in de loop van de tijd inderdaad beter ben gaan preken (of dat het juist met het stijgen van de leeftijd bergafwaarts gaat). Maar nu is het al vijf weken niet mogelijk om ergens in een gemeente voor te gaan. Ik mis het heel erg en hoop dat deze situatie weer snel verandert. Want ik blijf genieten van het mogen preken.

Het voordeel van de Corona-tijd is wel dat ik nu wat vaker eens collega’s kan horen die digitaal te beluisteren zijn. Ik ben stiekum een beetje jaloers op degenen die daarbij vrijwel geen papier behoeven te raadplegen. Als ik er straks weer op uit kan gaan is dat, zoals altijd, met ongeveer tien vol geprinte A5 velletjes! Dat gaat niet veranderen.