Sinds het coronavirus de maatschappij grotendeels ontwrichtte heb ik geen gebruik gemaakt van de trein. Ik heb het gemist, want ik reis graag met de trein. Daarbij permitteer ik me een zekere luxe, want zo lang ik me kan heugen kies ik voor de eerste klas. Dat geeft rust en ruimte en maakt het gemakkelijker van een goed boek te genieten. Als senior kan ik reizen met een reductiekaart, die me bovendien het genot geeft van een zestal gratis treinreizen per jaar binnen de Nederlandse grenzen. Het is nu weer toegestaan om ook voor niet-noodzakelijke reizen de trein te nemen. En, zo liet een e-mail van de Nederlandse Spoorwegen mij een paar dagen geleden weten, er ligt weer een gratis reis voor me klaar. Het is een kwestie van een paar simpele handelingen aan de automaat bij de ingang van het station en ik kan gratis op de trein stappen—naar Maastricht of Groningen, of waar dan ook, en natuurlijke ook weer gratis terug!

Maar . . . als ik de komende week van mijn gratis treinreis ga profiteren moet ik wel een mondkapje dragen. Hoewel nog steeds niet wetenschappelijk vaststaat of mondkapjes enig nut hebben om het verspreiden van het vermaledijde virus tegen te gaan, heeft de Nederlandse overheid het dragen ervan in het openbaar vervoer verplicht gesteld. Ik zal er dus aan moeten geloven. We hebben trouwens al enkele weken een voorraadje mondkapjes in huis en gisteren heeft mijn vrouw opnieuw een doosje met 50 stuks uit de supermarkt meegenomen. Want je weet ten slotte niet of er in ons dorp op een gegeven moment een brandhaardje ontdekt wordt en we een mondkapje moeten dragen bij ons supermarktbezoek.

Intussen is het volgens diverse deskundigen wel de vraag of het verplicht stellen van mondkapjes helemaal legaal is. Ruim een jaar geleden werd in Nederland het dragen van de nikab in het openbaar vervoer, en in scholen en overheidsinstellingen verboden. Het belangrijkste argument was vooral de veiligheid: je moet iemand kunnen aankijken en snel kunnen herkennen! De nieuwe wet gold ook voor integraalhelmen en bivakmutsen, maar trof vooral de moslima’s die een nikab willen dragen (wat ook de bedoeling was van de initiatiefnemers). Er doemt echter een probleem op: Volgens een flink aantal juristen gaat de overheid met het verplicht stellen van het dragen van mondkapjes in tegen de wet die zij een jaar geleden invoerde. Want nu moten we immers allemaal een flink deel van ons aangezicht bedekken! Ongetwijfeld zullen er de nodige juridische schermutselingen volgen.

Hier en daar hoor je inmiddels ook de vraag of het mondkapje wellicht zo ingeburgerd zal raken dat het een vast deel wordt van het gangbare modebeeld. Modeontwerpers zijn al druk bezig om van het mondkapje een “fashion statement” te maken. En laten we wel wezen, mode verandert en bepaalde kledingstukken komen en verdwijnen weer. Zowel de bh als de stropdas raakten pas vanaf het einde van de negentiende eeuw in onze westerse wereld algemeen ingeburgerd. In elk geval is inmiddels de stropdas duidelijk op zijn retour. Het is nog niet zo bar lang geleden dat ik nergens wilde verschijnen zonder stropdas. Nu hangen er zo’n vijftig stropdassen doelloos in de kast. Eigenlijk draag ik een stropdas alleen nog maar als ik ga preken en bij begrafenissen.

Zal de stropdas over niet al te lange tijd definitief verdwijnen en is het mondkapje een blijvend verschijnsel? Wie weet?! Je kunt er trouwens op wachten dat inventieve lieden dit nieuwe kledingstuk als evangelisatiemiddel zullen inzetten—als drager van een religieus symbool of van een vrome slogan. Ter geruststelling: de exemplaren die wij in de kast hebben zijn volstrekt neutraal.