In mijn vorige blog schreef ik over het Liedboek voor de Adventkerk (dat nu vaak wordt aangeduid als “de rode bundel”), dat nu veertig jaar in gebruik is. Een van de bijzonderheden van dit liedboek was dat de 150 psalmen daarin zijn opgenomen. Het was destijds de wens van velen dat we ook in onze kerk meer psalmen zouden gaan zingen. De verwachting (die ik ook had) dat dit inderdaad zou gaan gebeuren, is echter niet uitgekomen. Slechts af en toe wordt een psalm gekozen voor de samenzang in de eredienst.

Ik heb me dikwijls afgevraagd wat de reden is voor die terughoudendheid ten aanzien van het zingen van psalmen. Terwijl er in veel opzichten in de laatste decennia de neiging was om gebruiken uit de protestantse traditie over te nemen—zoals het uitspreken van het Votum en de Groet aan het begin van de eredienst en van de zegen als afsluiting van de dienst—gold dat niet voor de psalmen. Lag dat misschien deels aan het feit dat we in het adventistisch Liedboek gebruik maakten van een tamelijk onbekende berijming, namelijk die van ds. H Hasper (1886-1974)? De reden daarvan waren moeilijkheden rond het verkrijgen van de rechten van de in Protestants Nederland meest gangbare berijming. De Stichting die over de rechten van de berijming van Hasper beschikte was bereid om, onder voor beide partijen aantrekkelijke condities, met ons in zee te gaan. Hoe dan ook, het psalmen zingen is in de Nederlandse Adventkerk op een laag pitje blijven staan en het ziet er niet naar uit dat dit gemakkelijk zal veranderen.

Toch is het zingen van psalmen niet alleen populair gebleven in de “zware” conservatieve kerken, maar hebben psalmen ook nog steeds een vaste plaats in de meeste protestantse kerken van “het midden.” Een recent onderzoek wees uit dat daarbij psalm 121 en psalm 42 het hoogst scoren. Misschien zal ik het binnenkort toch eens wagen om een van deze psalmen bij mijn preek te laten zingen. De woorden zijn prachtig en ik vind ze veel betekenisvoller dan de tekst van de meeste opwekkingslieden. Zo luidt het eerste couplet van Psalm 121 in het Liedboek van de Adventkerk:

‘k Sla d’ ogen naar ‘t gebergte heen
Waar daagt mijn hulp? Ik wacht
en beid haar dag en nacht.
Mijn hulp is van de Heer alleen
die hemel, zee en aarde
schiep en sindsdien bewaarde.

Wat mij wellicht het meest verbaasde in de uitkomst van de recent gehouden enquête, was het feit dat het orgel bij veel kerkbezoekers nog steeds het meest geliefde instrument in de kerkdienst is. 62 procent van de PKN-leden geeft de voorkeur aan orgelbegeleiding. De piano en een band scoren veel lager, namelijk respectievelijk 26 en 19 procent. Dat ik dus nog steeds van orgelbegeleiding bij de kerkzang houd is dus niet zo uniek!

De liederen van Johan de Heer (1866-1961) blijken ook in de PKN en andere protestantse kerken onverminderd populair. Johan de Heer, de schrijver en componist van honderden liederen, was in zijn jonge jaren enige tijd lid van de adventistengemeente in Rotterdam. Hij keerde in 1902 het adventisme de rug toe en werd later de voorman van de interkerkelijke Zoeklicht-beweging, die vooral gefocust was op de wederkomst van Christus. In zekere zin bleef hij dus adventist.

Tenslotte: Het verbaasde mij niet dat uit het onderzoek bleek dat “Ga met God” heel geliefd is. Een op de twintig PKN-leden noemden dat lied als hun favoriet. Ook hoog genoteerd staan: “Abba, Vader” en “Ik zal er zijn.” In onze Advent-kring wordt deze nummers ook veel gezongen. Vooral “Ga met God” kan ik persoonlijk ook waarderen. Maar af en toe een psalm . . . ik zou het erg fijn vinden!