Toen ik in 1962-1964 op Newbold College studeerde was de theologische studie ingekaderd in een Amerikaanse bachelors-graad. Naast het hoofdvak theologie waren er een aantal algemene vakken. Welke vakken dat waren was voor een deel afhankelijk van de docenten die op een bepaald moment beschikbaar waren. Albert Watson, die de scepter zwaaide in het woongebouw voor de manlijke studenten, was bezig met een universitaire studie astronomie en gaf ons twee semesters lang twee uur per week les in astronomie. Ik vond het behoorlijk ingewikkeld. Het was het vak waarin ik lager scoorde dat in alle andere vakken. Maar tot op vandaag heb ik wel een aantal technische termen en wat basiskennis vastgehouden. En het heeft er mogelijk ook voor gezorgd dat ik nog steeds een meer dan gemiddelde belangstelling heb voor astronomische ontwikkelingen.
Deze afgelopen week hebben alle mensen met astronomische interesse hun hart kunnen ophalen. De James Webb Space Telescope (JWST), die op 25 december 2021 werd gelanceerd, zond de eerste beelden naar de aarde. Deze gigantische infrarode telescoop, die genoemd is naar James Webb (1906-1992), een van de eerste directeuren van NASA, meet, nadat hij volledig werd uitgevouwen, 20 bij 14 meter. Hij blijft zich de komende jaren in een baan om de zon bewegen, op 1.5 miljoen kilometer afstand van de aarde (dat is vier keer de afstand tot de maan). Zoals bij dergelijke projecten mag worden verwacht, kwamen de kosten ver boven het budget uit en werd het prijskaartje uiteindelijk ruim tien miljard dollar.
De fascinerende foto’s die enkele dagen geleden trots aan de wereld konden worden getoond geven in feite een beeld van wat er in een ver verleden in de ruimte gaande was. Het licht van hemellichamen dat nu door de telescoop wordt opgevangen is heel lang onderweg geweest. Van alle kanten hoorden we via de media dat de nieuwe telescoop licht vanuit het heelal opvangt dat meer dan vier miljard lichtjaren onderweg is geweest. Een lichtjaar is gelijk aan de afstand die het licht in een jaar aflegt. De snelheid van het licht is 300.000 km per seconde, dus een lichtjaar is 300.000 x 60 x 60 x 24 x 365 km. En dat moeten we dus vermenigvuldigen met ruim 4 miljard.
De foto’s die we deze week te zien kregen bestrijken maar een klein stukje van ons universum waarin zich miljarden sterrenstelsels bevinden. Er komen steeds nieuwe bij, terwijl er ook weer sterren uitdoven. Deskundigen verzekeren ons dat er naast ons universums nog meer universums zijn. Het is met ons menselijk brein niet te bevatten.
Volgens de gangbare wetenschap is dat allemaal het resultaat van de oerknal die 8,6 miljard lichtjaren geleden zou hebben plaatsgevonden. Stel dat er zoiets als een oerknal is geweest, is die dan zomaar uit zichzelf ontstaan? Of is er een almachtige, eeuwige Schepper die het allemaal in gang heeft gezet? Ik ga uit van dat laatste, maar het hoe, wat en wanneer blijft gehuld in raadselen, ook nadat alle beelden van de JWST door de wetenschappers zijn bestudeerd.
Wat er nog allemaal in het heelal te vinden is, blijft een onuitputtelijke bron van studie. Ook de nieuwe telescoop heeft overigens zijn beperkingen. Daarmee zullen de mensen van NASA niet in Gods hemel kunnen kijken, want God bewoont een andere dimensie, die pas voor ons open gaat als wij zó “veranderd” worden dat wij in Gods hemelse dimensie kunnen delen. Voorlopig is het voor ons het belangrijkste dat wij beseffen dat God “in den beginne” (Genesis 1:1) in een minuscuul klein stukje van het onmeetbare universum iets schiep dat Hij “hemel en aarde” noemde, en dat Hij aan de zorg van ons mensen toevertrouwde. Wanneer en hoe dat was en welke processen Hij daarbij gebruikte? Sommigen denken dat precies te kunnen vertellen op basis van een letterlijke uitleg van de eerste hoofdstukken van Genesis. Daarover zal de JWST ons geen uitsluitsel kunnen geven. Ik maak me daar ook niet druk over. Ik heb er genoeg aan om te weten dat de almachtige God van het universum ook de God is van dit kleine stukje van het heelal waar wij wonen. Het is niet te bevatten dat Hij zich daar nog steeds mee bezighoudt. Hij had een plan voor de aarde en voor de mens, maar we hebben dat danig in de war gestuurd. Hij had echter een plan B achter de hand, en alles komt uiteindelijk goed.
Of die grote God ook andere soortgelijke experimenten heeft lopen, ergens in het universum? Ooit, als we door de barrière, die tijd van eeuwigheid scheidt, zijn doorgebroken zullen we het ontdekken. Als de JWST volgens plan blijft functioneren kunnen de beelden die we nog zullen zien ons ontzag en onze dankbaarheid voor onze Schepper alleen nog maar kunnen vergroten. Want die grote ontzagwekkende Schepper is onze liefdevolle God, die we zelfs “onze Vader” mogen noemen. Wat willen we nog meer?