We worden regelmatig geconfronteerd met de kwetsbaarheid van onze maatschappij. De Covid-pandemie kostte wereldwijd niet alleen miljoenen mensenlevens en deed honderdduizenden op IC’s belanden, maar bracht ook economische chaos en enorm veel sociale ellende. Ook op veel andere manieren ervaren we hoe gemakkelijk onze wereld ontwricht kan raken omdat we ongelooflijk kwetsbaar zijn. De laatste dagen waren de lekkages van de Nordstream 1 en 2 gaspijpleidingen, die gas vanuit Rusland naar West-Europa vervoeren, voortdurend in het nieuws. Is het een merkwaardig toeval dat vrijwel tegelijkertijd een lek ontstaat in twee leidingen? Of is het sabotage? Kan een vijandige macht zo gemakkelijk opeens onze energievoorziening in de war sturen? Zijn we zo kwetsbaar? Ja dus.

Een ander nieuwsitem ging vandaag over de storm Ian, waardoor heel Cuba in het donker zit. Hoe kwetsbaar de infrastructuur van Florida is zal in de komende uren blijken. In een radioprogramma hoorde ik eerder vandaag dat Nederland vooral kwetsbaar is vanwege het feit dat veel trans-Atlantische datakabels via de Noordzee bij ons aan land komen. Als er een vijandige macht zou zijn die veel IT-ellende wil veroorzaken, dan is dat de uitgelezen plek om een paar onderzeeërs naar toe te sturen.

Elk land is in de eenentwintigste eeuw steeds kwetsbaarder geworden. Cyberaanvallen kunnen vrijwel alles in de war sturen, van het bankwezen tot de drinkwatervoorziening en van de gezondheidszorg tot het vliegverkeer. Enzovoort. Nederland moet constant alert blijven ten aanzien van de zee- en rivierdijken. Het kan zo maar weer een keer fout gaan met fatale gevolgen.

De meesten van ons beseffen ook terdege hoe kwetsbaar we zelf zijn. Een ongeluk schuilt voor ons allemaal—en zeker voor de wat ouderen onder ons—in een piepklein hoekje. We kennen allemaal redelijk gezonde mensen die plotseling een hart- of herseninfarct kregen, of bij wie plotseling een uitgezaaide kanker wordt geconstateerd.

Kleine bedrijven blijken vaak extreem kwetsbaar te zijn als een personeelslid, die over vitale expertise beschikt, besluit dat zij naar de concurrent gaat waar een hoger salaris wordt geboden. Soms kunnen treinen in een flink deel van ons land niet rijden omdat een paar personen die het treinverkeer vanuit de centrale in Utrecht regelen zich ziek hebben gemeld.

Ja, en ook kerken zijn kwetsbaar—-lokale gemeenten zowel als de overkoepelende organisaties. Misschien geldt dat (vooral op hoger niveau) voor de zevende-dags adventisten nog wel meer dan voor veel andere geloofsgemeenschappen, omdat dikwijls enkele personen aan de top van veel adventistische organisaties tamelijk veel macht hebben. Ze kunnen het beleid in een bepaalde richting sturen en het kan heel wat jaartjes kosten voordat dit weer ongedaan is gemaakt. De geschiedenis van de Adventkerk levert daar de nodige voorbeelden van op.

Een plaatselijke gemeente blijkt ook dikwijls uitermate kwetsbaar. Door veroudering van een aantal leden en enkele verhuizingen kan het moeilijk worden om nog voldoende mensen te vinden voor de noodzakelijke taken. Soms kunnen een paar nieuwkomers met extreme ideeën de sfeer in een kleine gemeente in korte tijd zodanig nadelig beïnvloeden dat sommige leden liever elders gaan kerken en de gemeente in een negatieve spiraal terechtkomt.

Maar gelukkig kan het soms ook andersom gaan en kunnen een paar nieuwkomers een organisatie uit het slop trekken. Maar dat onze maatschappij-—inclusief onze kerkelijke wereld—-kwetsbaar is en blijft, is een feit dat we niet kunnen wegpoetsen. En dat is reden te meer om ons in te spannen om waakzaam te zijn als er personen en ideeën opdoemen die schade veroorzaken en om, waar we kunnen, steun te bieden aan positieve trends en aan degenen die deze op verschillende niveaus de ruimte willen geven om zich verder te ontwikkelen.