Elke week ontvang ik van een aantal Adventgemeenten in Nederland hun digitale mededelingenblad. Ik kijk er altijd even doorheen, want ik ben altijd nieuwsgierig naar wat er zoal plaatselijk gebeurt en voor welke uitdagingen men staat. Deze week meldt de gemeente Den Haag dat zij te maken krijgt een gigantische verhoging van de energiekosten. Per 1 november zijn de energiekosten voor het kerkgebouw gestegen van 39.920 euro naar 112.960 euro per jaar. Dat is omgerekend 310 euro aan energiekosten per dag—-op alle dagen van de week en dus niet alleen op de sabbat!

In het Nederlands Dagblad van vandaag (donderdag 24 november) staat een paginagroot artikel over dezelfde problematiek, getiteld: “Kerk is niet meer warm te stoken.” Het artikel begint met volgende paragraaf: “In drie van de zes rooms-katholieke kerken in de regio Drechtsteden (Dordrecht, Zwijdrecht en Papendrecht) worden vanaf december tot maart geen zondagse vieringen meer gehouden. De torenhoge energiekosten nopen het bestuur van de parochie tot die maatregel . . .” Even verderop lees ik een uitspraak van de scriba van de Hervormde Gemeente in Barneveld dat hij verwacht dat de jaarlijkse energiekosten voor hun kerkgebouw al gauw met meer dan honderdduizend euro zullen stijgen. De litanie gaat op diezelfde mineur-toon verder.

Persoonlijk heb ik nog niet zoveel van de gestegen energiekosten gemerkt. Ons appartement is heel goed geïsoleerd en de verwarming wordt geleverd via een duurzame stadsverwarming. Het maandbedrag is niet dramatisch gestegen. Gisteren schreef onze elektriciteitsmaatschappij de door de overheid beloofde 190 euro bij op onze bankrekening. Wij hebben gehoor gegeven aan de oproep om die 190 euro te doneren aan iemand die wel veel last heeft van de extra energiekosten. Uiteraard horen we ook van vrienden en kennissen over gigantische verhogingen, omdat hun oude contract afliep. Voor sommigen is dat zonder meer rampzalig.

We beseffen natuurlijk dat onze individuele en collectieve energieproblemen niet te vergelijken zijn met de energieramp die zich momenteel in Oekraïne voltrekt. De energieterreur van de Russen vormt een levensgevaarlijke bedreiging voor de miljoenen inwoners van Oekraïne, temeer daar nu de winter voor de deur staat. Hoe gaat de Oekraïense overheid de mensen de komende maanden van elektriciteit, gas en water voorzien? Hopelijk blijft de westerse wereld Oekraïne met concrete hulp steunen en helpen we het land de winter door.

Maar ondertussen zijn er de uitdagingen in eigen land. Hoe zorgen we ervoor dat we wekelijks naar een redelijk warme kerk kunnen gaan, ook als de temperatuur naar beneden duikt? Wordt met een dikke jas in de kerk zitten de regel? In het verre verleden was dat heel gewoon, maar nu zou dat voor veel mensen een extra reden kunnen zijn om voorlopig de kerkgang maar voor gezien te houden. Dat de thermostaat ook in de meeste kerkgebouwen op zaterdag en op zondag naar ca. 19 graden gaat, ligt voor de hand. Het lijkt mij verder niet onredelijk als niet alleen bedrijven en culturele instellingen, maar ook kerken een tijdelijk subsidie in de energiekosten zouden krijgen. Een van de dingen die echter echt zou helpen is als het kerkbezoek (en daarmee de collecten!) flink zou toenemen. En misschien is dit het moment dat de kerken (inclusief de Adventkerk) daar extra aandacht aan dienen te geven.

De statistieken geven aan dat in de meeste westerse landen hooguit zestig procent van de leden van de Adventkerk de kerkdiensten bezoekt. Er is geen reden om aan te nemen dat de cijfers in Nederland gunstiger zijn. Natuurlijk zijn er allerlei redenen waarom mensen uit de wekelijkse kerkdienst wegblijven. En de Coronatijd heeft daar geen goed aan gedaan. Maar een van de oorzaken is dat voor velen—-en dat geldt vooral voor jeugd en jongvolwassenen–de diensten niet boeien. Ze krijgen er naar hun smaak niet genoeg om hen te stimuleren wekelijks naar de kerk te komen. Hoe dat te veranderen is een gecompliceerde kwestie. Maar we moeten ons met die vraag bezighouden.

Het gaat op veel plaatsen veel hoofdbrekens kosten om het eigen kerkgebouw te verwarmen of de onvermijdelijk hogere huurkosten te kunnen betalen. Maar de allerbelangrijkste vraag blijft hoe datgene wat er in de diensten gebeurt de bezoekers voldoende van binnen verwarmt, zodat zij blijven komen, ook als zij hun jas tijdens de dienst aan moeten houden.