Americanah

 

[Donderdagmiddag] Ik heb het redelijk druk met het voorbereiden en geven van colleges (en met andere activiteiten), maar toch ook weer niet zo druk dat er geen tijd overblijft voor wat andere dingen en, met name, voor het lezen van een paar mooie boeken. We hebben weliswaar niet veel boeken meegenomen naar Loma Linda (elk een koffer van 23 kilo is snel vol), maar een bezoekje aan een filiaal van de Barnes and Noble boekwinkelketen (voorzien van een Starbucks koffiehoek), niet al te ver van hier, bracht daar snel verandering in.

Tussen de boeken die ik de afgelopen paar weken heb gelezen was het bijzondere verhaal van William Kamkwamba, een jongen uit een klein dorp in de Oost-Afrikaanse staat Malawi. Het trok mijn aandacht toen ik het op een tafel met bijzondere boeken zag liggen, misschien omdat ik ooit een weekje in Malawi was. Ik bezocht daar destijds de adventistische uitgeverij op het terrein waar zich ook het Malamulo ziekenhuis van de Adventkerk bevindt, en keek vervolgens een paar dagen rond in de hoofdstad Lilongwe.  Het boek “The Boy who Harnessed the Wind” vertelt het verhaal van een jongen die niet naar de middelbare school kon gaan, omdat zijn ouders geen geld hadden om zijn schoolgeld te betalen. Maar hij leende boeken uit het kleine, plaatselijke bibliotheekje, vooral over techniek.  Hij experimenteerde met elektriciteit en slaagde er uiteindelijk in voldoende schroot en weggegooide onderdelen van auto’s en machines te verzamelen en daarvan een provisorische windmolen te bouwen die zijn ouderlijk huis van elektriciteit kon voorzien. Hij werd niet alleen bekend in zijn dorp, maar op een gegeven moment kwam zijn verhaal ook bij mensen in de hoofdstad terecht en haalde het de nationale krant en de televisie. Hij kreeg uiteindelijk de kans om naar de middelbare school te gaan en hij studeert nu aan een Amerikaanse universiteit.  Het boek verdient het om in veel talen te worden vertaald. Het behoort tot de meest inspirerende boeken die ik in jaren heb gelezen. Het laat zien wat je kunt bereiken als je een passie hebt die je niet wilt opgeven, wat de omstandigheden ook mogen zijn.

En nu heb ik net de laatste bladzijden gelezen van een ander magnifiek boek dat met Afrika te maken heeft. Het kost enige moeite de naam van de Nigeriaanse schrijfster te onthouden: Chimananda Ngozi Andichie. De titel van het boek is wat simpeler: Americanah.  (ik las het in het Engels, maar het verscheen in oktober van vorig jaar ook bij de Bezige Bij in een Nederlandse vertaling). Het is het verhaal van de liefde tussen een Nigeriaanse jonge vrouw (Ifemelu) en een Nigeriaanse man (Obinze). Maar het is veel meer dan dat. Op een aangrijpende manier wordt beschreven hoe Ifemelu leeft op de grens van twee culturen, de Nigeriaanse en de Amerikaanse. Ifemelu verlaat Nigeria om in Amerika te gaan studeren en een nieuwe toekomst op te bouwen. Na vijftien jaar keert ze terug naar haar vaderland. Andichie beschrijft op sublieme manier hoe het voor een Nigeriaanse vrouw is om tussen zwarte en blanke Amerikanen te wonen en te werken. Ik lees het waarschijnlijk met extra veel interesse, omdat ik zelf zowel in Amerika als in Afrika gewoond heb en aardig goed denk te kunnen begrijpen wat zij bedoelt.

Er worden veel cursussen gegeven voor mensen die zich voorbereiden om te gaan  wonen en werken in een andere cultuur, of te werken tussen mensen die uit een andere cultuur komen. Ook de Adventkerk geeft ‘cross-cultural’ trainingen aan mensen die naar ‘de zending’ gaan.  Van 1991 tot 1994 werkte ik in de VS aan Andrews University in de afdeling die deze cursussen verzorgt.  Als ik nu een boek lees als Americanah denk ik dat het misschien wel het beste boek is dat je je cursisten zou kunnen opdragen om te lezen!  Trouwens het is ook een aanrader voor predikanten met een multi-etnische gemeente. (Maar dan moeten deze zendelingen en predikanten wel tegen het vleugje seks kunnen dat met enige regelmaat in het boek voorkomt.)

Maar ook theologische boeken zijn niet uit mijn vizier verdwenen. Morgen hoop ik een bezoekje te brengen aan de theologische boekwinkel van het Fuller Theological Seminary in Pasadena—ongeveer een uur rijden van hier. Fuller is een toonaangevend theologisch opleidingsinstituut in de wereld van de ‘evangelicals’ en heeft een bijzonder rijk gesorteerde theologische boekhandel.  Helaas is het wat lastig om erg veel boeken mee terug naar huis te vervoeren, maar voor twee of drie extra boeken moet er toch wel ruimte zijn!