In het begin was Gods Zoon er al. Hij was bij God, en hij was zelf God. In het begin was hij al bij God. Alles is door hem ontstaan. Zonder hem zou er niets zijn (Johannes 1:1-3, BGT)
We hadden al sinds enige tijd wat voorproefjes van hoe de nieuwste Nederlandse Bijbelvertaling—de Bijbel in de Gewone Taal—eruit zou zien. Maar nu is hij er dan, van Genesis 1 tot met Openbaring 22. Eergisteren werd hij officieel gepresenteerd en nam de koning het eerste exemplaar in ontvangst.
Zoals viel te verwachten waren de eerste commentaren al meteen uiteenlopend. Aan de ene kant veel lovende woorden: Dat is mijn taal en zo komt het bijbelwoord heel direct bij mij binnen! Aan de andere kant vinden velen het jammer dat vertrouwde uitdrukkingen niet langer worden gebruikt en dat het allemaal wel erg ‘gewoon’ is geworden. Bijbelse taal, vinden zij, moet toch wel een beetje plechtig blijven.
Er zal nog heel veel over de waarde van deze nieuwe vertaling worden gezegd. Vooral de vraag naar de nauwkeurigheid zal steeds weer aan de orde komen.
Als zevende-dags adventist kijk ik natuurlijk meteen naar teksten die voor de adventistische ‘leer’ een belangrijke rol spelen. Wat heeft men bijvoorbeeld gedaan met Daniel 8:14? De tekst is beslist op een begrijpelijke manier vertaald (en dat is ook de bedoeling van de vertalers), maar adventistische bijbeluitlegger zullen er toch minder gemakkelijk mee uit de voeten kunnen dan met de versie van een aantal andere vertalingen. Ik keek ook meteen naar Lucas 23:43, omdat ik wilde weten hoe de woorden van Jezus tegen de misdadiger naast hem aan het kruis precies waren vertaald. Volgens de nieuwste vertaling zei Jezus: Vandaag nog zul je bij mij in de hemel zijn. Tja, dat is even slikken. Maar, de vertaling van een andere cruciale tekst (Col. 2: 16, 17) zal veel adventistische lezers daarentegen weer gerust stellen.
Elke vertaling van de Bijbel is altijd ook een interpretatie. Er is zeven jaar met zorg aan deze vertaling gewerkt, met veel deskundigheid en creativiteit. Het doel was het bijbelwoord vanuit de bronteksten zo zorgvuldig mogelijk te vertalen, maar wel zó, dat de gemiddelde lezer anno 2014 het gemakkelijk zou kunnen volgen. In plaats van een woordenschat van ca. 12.000 woorden te gebruiken (zoals in de vertaling die tien jaar geleden verscheen), is de woordenschat in de BGT (Bijbel in Gewone Taal) beperkt gebleven tot ongeveer 4.000 woorden. Maar zoals bij elke vertaling is er een belangrijk element van interpretatie. Daarom is het goed steeds te beseffen dat deze nieuwe vertaling niet de plaats inneemt van alle andere vertalingen. Het is (en blijft) goed om steeds teksten in verschillende vertalingen te lezen.
Ik zal ongetwijfeld teksten in de BGT vinden die ik graag anders vertaald had gezien. Maar ik ben toch erg blij met de verschijning van deze nieuwe vertaling. Ik ga hem beslist gebruiken. Het is zeker een middel om Gods Woord weer opnieuw tot mij te horen spreken! En ik ben er zeker van dat veel mensen door deze nieuwe vertaling gemakkelijker tot bijbellezen zullen kunnen komen dan voorheen.
Toen Christus naar de wereld kwam gebruikte hij de taal van de mensen van zijn tijd. Dat is nog steeds de opdracht: woorden vinden die het Woord dichterbij kunnen brengen.
Het is even wennen, maar ik was meteen onder de indruk van de nieuwe weergave van het Onze Vader:
Onze Vader in de hemel, laat iedereen u eren. Laat de nieuwe wereld komen. Laat op aarde uw wil gedaan worden, zoals dat in de hemel gebeurt. Geef ons vandaag het eten dat we nodig hebben. En vergeef ons wat we fout gedaan hebben, want wij hebben ook andere mensen hun fouten vergeven. Help ons om nooit tegen u te kiezen. En bescherm ons tegen de macht van het kwaad. Want u bent koning, u regeert met grote macht, Voor altijd.Amen