Een week na San Antonio is het meeste stof wel zo’n beetje neergedwarreld. Maar de discussie zal doorgaan. Ik heb gedurende de afgelopen week volop deelgenomen aan de digitale gedachtewisseling over de plaats van de vrouw in de kerk. Mijn blog van vorige week, getiteld ‘Nee’, is door enkele duizenden mensen gelezen. Ik heb veel reacties gekregen via e-mail en Facebook. Vele daarvan waren positief, enkele zelfs hartverwarmend, maar er kwam ook een flinke portie hate-mail. In een reactie werd ik zelfs uitgeroepen tot een van de most evil leaders (een van de meest verderfelijke leiders) in de Adventkerk. Ik schud dat wel van me af. Het geeft me zelfs een kleine voldoening dat me in een dergelijke reactie toch nog steeds enige invloed wordt toegedacht.
Momenteel ben ik nog op vakantie, maar na terugkeer, volgende week, op vaderlandse bodem wachten me een aantal drukke maanden. Een van de projecten waar ik op verzoek van de Nederlandse Adventkerk mee bezig ben is een hertaling van het boek Education van Ellen White. De Nederlandse vertaling (‘Karaktervorming’) is, naar het oordeel van de kerkleiding in Nederland toe aan een flinke opfrissen. Het is een pittige opgave de tekst van dit boek in het soort Nederlands weer te geven dat (vooral ook jongere) mensen zullen willen lezen. De boodschap moet dezelfde blijven, maar de taal moet naar de eenentwintigste eeuw worden opgetild.
In het boek is een uitspraak van Ellen White te vinden die in het kader van de huidige discussies binnen het wereldwijde adventisme heel relevant is. Ik citeer: ‘Wat de wereld meer dan wat dan ooit nodig heeft zijn mensen die je niet kunt omkopen, die tot op hun bot integer zijn, die niet aarzelen verkeerde dingen bij hun naam te noemen, die een geweten hebben dat als een kompas in de juiste richting wijst—met andere woorden: mensen die staande blijven ook als alles om hen heen omvalt.’ Inderdaad: het gaat om volledig integriteit. God heeft man en vrouw volkomen gelijkwaardig geschapen. Daar verandert een NEE van zo’n 60 percent van ca. 2.500 mensen in San Antonio niets aan. Er valt met dat principe—mannen en vrouwen zijn allemaal deel van het priesterschap van alle gelovigen—niet te marchanderen. JA, in Christus zijn alle verschillen in rang (die lange tijd cultureel door een patriarchale samenleving waren gestempeld) tussen mannen en vrouwen opgeheven.
Trouwens: nu de naam van Ellen G. White valt is het goed te bedenken dat zij nooit slaafs volgde wat de kerkleiders besloten. Zij keerde zich herhaaldelijk tegen de kingly power (koninklijk macht), die de bestuurders zichzelf hadden toegekend. Ik maak me sterk dat zij, als zij nu geleefd had, ook met dergelijke kritiek zou zijn gekomen. Leiders die voortdurend haar boeken citeren (vaak zelfs meer dan de Bijbel) zouden ook die uitspraken van haar wel wat serieuzer mogen nemen.
Ellen White had dikwijls veel commentaar op de aanpak van voorzitters van de Generale Conferentie. Wie daaraan twijfelt moet het boek The Prophet and the Presidents maar eens lezen, van de hand van Dr. Gilbert Valentine. Het werd in 2011 uitgegeven door een van de officiële uitgevers van de kerk (Pacific Press). Ook hier geldt: als zij in 2015 nog had geleefd zou zijn misschien ook nu wat kritische testimonies (getuigenissen) aan de wereldvoorzitter hebben gezonden.
We krijgen dikwijls van de kant van de kerkleiders te horen dat een beslissing van een wereldcongres van de kerk geïnterpreteerd moet worden als de stem van God. Ellen White heeft zich ook wel in die zin uitgesproken. Maar dergelijke uitspraken moeten in ieder geval naast heel andere uitspraken worden gelegd om een evenwichtig beeld te krijgen. Als ik dat doe kan ik in elk geval niet aan de conclusie ontkomen dat ‘de kerk’ zich kan vergissen en dat leiders loyaal, maar heel kritisch, moeten worden gevolgd.
En dan nog één ding om deze blog te besluiten: Ooit was onze kerk een geloofsgemeenschap waarin op grote schaal werd gediscrimineerd ten aanzien van ras en huidskleur. Nog altijd zijn daar sporen van terug te vinden. We moeten ons daar nog steeds voor schamen.
Zullen we nu ook officieel de geschiedenis ingaan als een kerk die mensen discrimineert op basis van hun geslacht? Het lijkt er helaas wel op. Ik schaam me er nu al voor.