Kendra’s boek

Ik leerde Bert Haloviak vooral kennen toen ik aan mijn proefschrift werkte en enkele weken doorbracht in Silver Spring (MD, VS) in het archief van de Adventkerk ,in het souterrain van het hoofdkantoor. Hij was toen (en ook nog lange tijd daarna) de directeur van het Office for Archives and Statistics. Bert is een bijzonder aardige man met een ontzagwekkende kennis van de geschiedenis van het Adventisme en van andere historische onderwerpen.

Bert woont met zijn vrouw Mary in het zuiden van Californië, niet ver van de adventistische La Sierra Universiteit. Zij werkte in het verleden als medewerkster van een van de adjunct-secretarissen van de Generale Conferentie, die o.a. de link met de regio van de wereld verzorgde waartoe o.a. ook Noordwest Europa behoorde.  Toen ik tussen 1995 en 2001 algemeen secretaris was in het kantoor in deze regio (TED) was zij mijn steun en toeverlaat bij  het vinden van zendelingen voor zendingsgebieden waarvoor wij de verantwoordelijkheid droegen en om alle procedures daaromheen te regelen. Zij was veel beter op de hoogte van de dingen dan haar baas, zodat ik een en ander meestal rechtstreeks met haar afhandelde.  Ik belde en e-mailde soms dagelijks met haar en leerde ook haar dus goed kennen.

Toevallig heb ik ook het voorrecht de schoonzoon van Bert en Mary redelijk goed te kennen: Gillbert Valentine. Hij is aan de La Sierra Universiteit verbonden. Een recent boek waarvoor hij heel wat informatie boven water haalde die voordien onbekend was, is: The Prophet and the Presidents (verschenen bij Pacific Press, 2012). Het boek beschrijft de vaak gecompliceerde en turbulente relatie tussen Ellen White en drie voorzitters van de wereldkerk met wie zij jarenlang moest samenwerken.

Gill is getrouwd met Kendra Haloviak, de dochter van Bert en Mary. Ik onmoette haar voor het eerst tien 1995 toen zij een van de predikanten was van de Sligo-kerk in Washington, met ca. 1500 leden een van de grootste adventistische kerken in de hoofdstad. Het bestuur van deze kerk besloot om Kendra als predikant in te zegenen, samen met twee andere vrouwelijke predikanten. Dat gebeurde zeer tegen de zin van de leiders van de Generale Conferentie, maar het plaatselijke kerkbestuur vind het onredelijk dat er statusverschil zou zijn tussen Kendra en haar manlijk collega’s.

Na, twintig jaar jaren is Kendra inmiddels gepromoveerd en is zij nu adjunct-professor in de theologie aan de La Sierra Universiteit. Nog immer strijdt zij in woord en geschrift voor gelijke rechten voor vrouwen en mannen in de Adventkerk. Maar Kendra heeft zich in de afgelopen periode ook ontwikkeld tot een vooraanstaand theologe.  Dat blijkt zonneklaar uit het boek dat zojuist van haar hand verscheen. De volledige titel is: Worlds at War, Nations in Song, met als ondertitel: Dialogic Imagination and Moral Vision in the Hymns in the Book of Revelation. Dat is een hele mond vol en het boek is wellicht wat moeilijk leesbaar voor mensen zonder een goede kennis van het Engels en een theologische vorming.

In haar boek gaat Kendra een voor adventistische uitleggers van de Openbaring  ongebruikelijke weg. Zij leest de Openbaring niet als een verslag van dingen die in het verleden plaatsvonden en als een voorzegging van eindtijdgebeurtenissen. Maar zij vraagt zich vooral af wat het lezen van het laatste bijbelboek met je doet, hoe je er in je diepste ‘ziel’ op reageert (vandaar het woord dialoog in de ondertitel). Ze bespreekt in dat kader de liedteksten die i nhet laatste bijbelboek te vinden zijn.

Het boek is niet verschenen bij een adventistische uitgeverij, maar bij Wipf and Stock (Eugene, Oregon, VS, 2015). Dat is niet toevallig. Helaas durven de kerkelijke uitgeverijen het nog steeds niet aan om boeken van adventistische schrijvers uit te geven die de discussie willen bevorderen over allerlei theologische en bijbelse onderwerpen die gevoelig liggen. (Ik kan daarover uit eigen ervaring meepraten.) De meningen zullen uiteenlopen over de vraag of Kendra met haar boek op het rechte spoor zit. Ik voel me persoonlijk steeds meer aangesproken door het soort benadering dat zij vertegenwoordigt en ga ook een flink stuk in die richting in seminars over Daniel en de Openbaring die ik in de afgelopen jaren wel eens hier en daar heb gehouden.

Afgezien van het feit in hoeverre Kendra Haloviak’s visie verdedigbaar is, moeten ook andere dan de traditionele visies (ook over de uitleg van de boeken Daniel en de Openbaring)  worden gehoord. Een kerk van anno 2015 moet niet bang zijn voor een open discussie. De ‘waarheid’ wordt niet gediend foor het angstvallig vasthouden aan traditionele standpunten en het verzwijgen van alternatieven. Een verantwoorde, maar vrije discussie (door middel van publicaties over verschillende standpunten) kan mensen helpen hun standpunt te bepalendegenen als zij willen weten wat de Bijbel ons probeert te zeggen—ook in die vaak raadselachtige boeken Daniel en Openbaring. Helaas is dit (nog?) niet mogelijk. Maar, intussen, dank aan Kendra voor haar boeiende bijdrage aan een discussie die helaas nog nauwelijks via de officiële kerkelijke media kan worden gevoerd.

En tenslotte: Bert en Mary, en Gill, kunnen trots zijn op hun begaafde dochter, respectievelijk echtgenote!