‘Fake’ nieuws

 

Gisteren gaf de woordvoerder van de president van de Generale Conferentie van de Kerk van de Zevendedags Adventisten een verklaring uit over de opvatting van de kerk ten aanzien van de inzegening van vrouwelijke predikanten. Daarin werd bekendgemaakt dat het kerkgenootschap tot een gewijzigde strategie heeft besloten. Ik citeer: ‘De leiding van de kerk is niet langer voornemens om sancties te nemen tegen kerkelijke organisaties die zich op dit punt niet houden aan de kerkelijke regels. Het is voortaan aan de unies om zelf te bepalen wie men tot het ambt van predikant wil inzegenen.’

Het zou geweldig zijn als er een dergelijk bericht uit Silver Spring zou zijn gekomen. Maar helaas, dit bericht is fake. Terwijl ik bovenstaande regels schreef besefte ik hoe gemakkelijk het zou zijn om dit soort ‘nieuws’ te verspreiden. Ik had het naar mijn tweeduizend Facebook vrienden kunnen sturen met het verzoek om dit fantastische nieuws te delen via hun eigen Facebook sites.

Ongeveer een week geleden zag de Euro-Azië Divisie (o.a. Rusland, Oekraïne en enkele andere voormalige Sovjetstaten) zich gedwongen een verklaring uit te laten gaan om te laten weten dat het bericht dat over de hele wereld via de sociale media de ronde deed–als zou de Adventkerk in Rusland door de autoriteiten zijn verboden–in feite fake nieuws was.

De laatste tijd horen we steeds vaker de term ‘fake news’. Het verschijnsel is een ware plaag geworden. Hoeveel van wat we in de media vinden kunnen we vertrouwen? Hoe weten we dat wat we op Facebook zien inderdaad waar is?

Een nog groter probleem is echter dat zo veel van het nieuws dat ons bereikt heel subjectief en eenzijdig is, waardoor het vaak uiterst moeilijk is om een volledig en evenwichtig beeld te krijgen van wat er gebeurt. Ik ben erg geïnteresseerd in de Amerikaanse politiek en volg nauwgezet alle verwikkelingen rond president Trump. Maar ik besef natuurlijk wel dat de Nederlandse media over bet algemeen sterk anti-Trump zijn. Ik weet ook wel dat de on-line editie van de Washington Post die ik elke morgen lees (of tenminste even bekijk) ook niet erg Trump-vriendelijk is. En het is duidelijk dat CNN (dat deel uitmaakt van mijn pakket aan v-tkeuzezenders) niet kan wachten tot de president wordt afgezet. Kort geleden logeerde ik bij iemand die steeds naar Fox nieuws keek. Ik wist natuurlijk heel goed dat Fox een totale tegenpool is van CNN. Ik heb een enorme hekel aan Fox, maar dat neemt niet weg dat in sommige opzichten Fox af en toe wel eens een beetje gelijk zou kunnen hebben en dat CNN de zaken soms wat erg eenzijdig voorstelt en geen complimenten geeft als dat misschien wel af en toe op zijn plaats zou zijn. De vraag is niet altijd: Is dat waar of fake, maar geeft wat ik lees of zie een eerlijk en evenwichtig beeld van de verschillende onderwerpen.

De kerkelijke media bevinden zich, tenminste tot op zekere hoogte, in dezelfde situatie. Hoe krijgen we een betrouwbaar beeld van wat er in de Adventkerk gebeurt? Ik lees elke dag de websites van Spectrum en van Adventist Today. Het is fijn dat men daar niet bang is om gevoelige onderwerpen aan te snijden, zoals de inzegening van vrouwelijke predikanten en allerlei zaken rond alternatieve seksuele oriëntatie. In de berichtgeving daarover klinkt meestal een heel progressief geluid door. Maar je zou met recht kunnen stellen dat deze ‘progressieve’ media nogal eenzijdig zijn in wat zij brengen. Dat is trouwens ook het geval voor de Adventist Review en Adventist World, waarin heel veel dingen extra worden opgepoetst. Daarin valt de nadruk vooral op alle successen als gevolg van de initiatieven van de kerkelijke leiders en op de gestage groei van de kerk. Er wordt betrekkelijk weinig plaats ingeruimd voor het behandelen van de problemen en uitdagingen waarvoor de kerk zich gesteld ziet. Er zijn heel wat twijfelachtige dingen en tendensen waarvan we niet zouden hebben gehoord als Spectrum en Adventist Today er niet waren.

Natuurlijk moeten we toegeven dat de verschillende media niet allemaal dezelfde doelstelling hebben en dezelfde groep proberen aan te spreken. Maar daarmee wordt het probleem niet weggenomen. Hoe krijgen we redelijk evenwichtige en objectieve informatie over wat er in de wereld om ons heen en in de kerk gebeurt? Hoe dan ook, het is in elk geval belangrijk om ons via zoveel mogelijk verschillende media te laten informeren en er alert op te zijn waar dingen onder het kleed worden geschoven of van een behoorlijke dosis ‘spin’ worden voorzien. Dat is onze enige kans om te ontdekken wat ‘fake’ of eenzijdig is en wat betrouwbaar lijkt.