Enkele dagen geleden doken een aantal interessante foto’s op van een groep evangelikale leiders die met  (en voor) President Trump baden, terwijl ze hun handen op hem legden. Ik vind het nogal vreemd dat zoiets kon gebeuren in de officiële werkruimte van de Amerikaanse president. En ik vind het nog vreemder dat zoveel evangelikalen daarover zo enthousiast waren. Hoewel de waardering voor de president tot ongekende laagte is gedaald, zien veel evangelikalen merkwaardig genoeg hun president nog steeds als een man met grote morele kracht. Ik las ergens op Facebook (van wie de oorspronkelijke post was weet ik niet) dat degenen die enkele jaren geleden beweerden dat Obama een Moslim is nu geloven dat Trump een Christen is! Maar, aan de andere kant, is het ook heel duidelijke dat veel Amerikanen uiterst kritisch zijn over de innige verstandhouding tussen de evangelikalen en de Trump-regering en zich er zorgen over maken dat de traditie van scheiding tussen kerk en staat behoorlijk op de tocht staat.

Ik heb nooit geloofd in een absolute scheiding tussen kerk en staat. Ooit had de Nederlands Hervormde Kerk in mijn geboorteland een heel bijzondere status, waaraan een reeks voordelen verbonden waren. Dat is echter verleden tijd en ook de banden die er eeuwenlang bestonden tussen de Oranjes en de Hervormde Kerk  bestaan niet langer. Er was maar weinig kritiek toen Maxima (onze huidige koningin) ging trouwen met Willem Alexander (onze tegenwoordige koning). En in onze multiculturele en multireligieuze samenleving vindt men een bede om Gods hulp aan het einde van de jaarlijkse Troonrede niet langer gepast.

Ik kan me wel vinden in die veranderingen die de scheiding tussen kerk en staat benadrukken. Aan de andere kant zie ik  geen problemen om, bijvoorbeeld, geld van de overheid aan te nemen voor de bekostiging van bijzondere scholen (op religieuze grondslag), als aan bepaalde strikte voorwaarden wordt voldaan. Waarom zouden de ouders van kinderen op openbare scholen profiteren van de belastingen die we allemaal betalen en zouden de ouders van kinderen op bijzondere scholen dat profijt niet hebben (zoals nu in de VS het geval is)? En waarom zouden door kerken gestichte charitatieve instellingen en NGO’s niet voor dezelfde subsidies in aanmerking komen (uiteraard onder duidelijke voorwaarden) als andere instellingen die dezelfde doelen nastreven? Zolang er heel duidelijke regels zijn lijkt het mij (en dat is ook de opvatting van de meeste Europese christenen, met inbegrip van adventisten) dat kerk en staat op sommige terreinen vruchtbaar kunnen samenwerken.

Maar dan kijk ik naar de VS . . .  Ik heb nooit goed begrepen wat de scheiding van kerk en staat in Amerika nu precies betekent. Als Europeaan kijk ik er altijd vreemd tegenaan als ik de Amerikaanse vlag vooraan in de kerk op een prominente plaats zie. En ik verbaas mij erover dat vrijwel elke redevoering van een politicus eindigt met de woorden: God bless America! En waarom kwam in de afgelopen decennia Billy Graham steevast naar het Oval Office op momenten dat de president een beslissing moest nemen over oorlog en vrede? En wat te denken van de presidentiële ‘prayer breakfasts’? Dit is allemaal al lastig genoeg om te begrijpen, maar Trumps onbeschaamde vrijage met evangelikale leiders maakt het plaatje nog veel gecompliceerder.

In blogs en posts op Facebook lees ik hoe sommige van mijn adventistische geloofsgenoten deze vermenging van geloof en politiek zien als een duidelijk teken van het einde. Zij zijn van mening da allerlei religieuze leiders de politiek zo zullen weten te beïnvloeden dat uiteindelijk de ‘echte’ volgelingen van Christus daarvan de wrange nadelen zullen ervaren. En ze wijzen vooral ook naar uitspraken van paus Franciscus over wereldomvattende maatregelen en structuren die nodig zijn om de fundamentele menselijke waarden te beschermen. Het is zeker belangrijk om alert te blijven, maar we hebben in het verleden al heel vaak gezien hoe gevaarlijk het is om overhaaste voorspellingen te doen omdat dingen toch vaak heel anders uitpakken dan verwacht.  Voorlopig maak ik me veel meer zorgen over de evangelikalen die Trump steunen dan om de uitspraken van de paus. Ik ben het op veel punten met de paus oneens, maar zijn morele kompas lijkt veel beter te functioneren dan dat van de evangelikale leiders die Trump bewieroken als een ‘wedergeboren christen.’