Zwart en Wit

Op 21 september 1943 werd de 66-jarige Lucille Byard door haar man naar Washington, DC gebracht. Zij leed aan leverkanker in een terminale fase. Via hun predikant was contact gelegd met het Washington Adventist Hospital. Er was positief bericht gekomen en Lucille kon worden opgenomen. Maar bij de aanmelding was niet aangegeven dat Lucille zwart was en de regels van dit (adventistisch) ziekenhuis stonden niet toe dat zwarte patiënten konden worden toegelaten. Toen James Byard met zijn vrouw Lucille, na een lange en. Vermoeiende treinreis arriveerden, was Lucille’s huidskleur een onoverkomelijke barrière en moest een ander ziekenhuis worden gevonden dat haar wel wilde opnemen.

In zijn recente boek over de geschiedenis van de rassenproblematiek binnen de Adventkerk, [1]noemt dr. Calvin B. Rock dit trieste voorval als een van de incidenten die voor enorm veel beroering zorgden onder het gestaag groeiende aantal zwarte adventisten in de Verenigde Staten. Dr. Rock was een prominente zwarte leider en was van 1985 tot 2002 een van de vice-voorzitters van de Generale Conferentie. Als geen ander was hij in staat om een even boeiende als trieste relaas te bieden van de in dubbel opzicht zwarte bladzijden van de adventistische geschiedenis—van de strijd om gelijke behandeling in en door de kerk, en de strijd om een bestuurlijk aandeel te verkrijgen.

Het vervult me met schaamte te moeten vaststellen dat mijn kerk veel trager was dan de meeste andere christelijke kerken in het corrigeren van het flagrante onrecht dat aan Zwarte mensen werd aangedaan, enkel en alleen omdat ze niet Wit waren. De vroegste leiders van de kerk waren voorlopers op het terrein van rassengelijkheid, maar latere generaties leiders lieten veelal een heel ander geluid horen. En helaas moet worden vastgesteld dat nog steeds niet overal in de Adventkerk elke vorm van rassendiscriminatie verleden tijd is.

Hebben we van deze bedroevende gang van zaken het nodige geleerd? Bij het geven van het antwoord moeten we voorzichtig zijn en niet te generaliserend te werk gaan. Maar helaas loopt de Adventkerk opnieuw bij de meeste andere christelijke kerken achter als het gaat om discriminatie, en nu vooral om discriminatie op basis van geslacht. Nog steeds worden mannen en vrouwen niet gelijk behandeld. De vraag of vrouwen, net als mannen, ingezegend kunnen worden als predikant verhult de onderliggende weigering om vrouwen volledig te emanciperen. Als lid van de Adventkerk en als (manlijk) predikant, schaam ik mij daarvoor diep.  De teksten die men uit de Bijbel weet aan te voeren maken totaal geen indruk op mij. Zij houden geen rekening met inmiddels totaal gewijzigde sociale omstandigheden. Ook degenen die Lucille Byard de deur wezen en moeite hadden met zwarte leiders hadden daar hun bijbelteksten voor.

Mijns inziens wordt een dergelijk Bijbelgebruik aan de kaak gesteld in het derde van de Tien Geboden: Het is een ‘ijdel’ gebruik van het Woord van God. In dat gebod gaat het niet alleen om vloeken, maar het gaat er ook om dat je nooit Gods naam (en zijn Woord) mag gebruiken als een vlag om de lading te dekken.


[1] Protest and Progress: Black Seventh-day Adventist Leadership and the Push for Parity (Berrien Springs, ML: Andrews University Press, 2018).