Winnen is niet het belangrijkst

In mijn vorige blog maakte ik melding van de onlangs gehouden Belgisch-Nederlandse predikantenvergadering over het thema “Geweld en Geweldloosheid” en daar ik wil nog even op terugkomen. Een lezing van een Belgische collega ging over Dr. Martin Luther King, een van de grote pioniers van geweldloos verzet. Hij maakte van King geen heilige en noemde ook de zwakke kanten van deze voorvechter van de rechten van de zwarte bevolking in de USA, die in 1968 werd vermoord.

Tijdens deze lezing projecteerde de spreker een dia van de “tien geboden van geweldloosheid” die Dr. King had opgesteld. Omdat ik een beetje met mijn tijd meega nam ik snel een foto van het scherm, zodat ik me later gemakkelijker de exacte woorden zou kunnen herinneren. Als gebod nummer twee noemde dr. King: “Bedenk ten allen tijde dat de beweging van geweldloosheid in Birmingham (USA) streeft naar gerechtigheid en verzoening en niet naar een overwinning.”

Uit de lezing is me dit punt vooral bijgebleven. Als we in een conflict verwikkeld raken willen we graag uiteindelijk als winnaar uit de bus komen. Wanneer we een rechtszaak aanspannen willen we in het gelijk gesteld worden en het proces winnen. Als we ruzie hebben met iemand anders rusten we vaak niet voordat de ander toegeeft dat hij/zij ongelijk heeft. Als landen met elkaar in oorlog geraken gaat het er natuurlijk om dat de vijand het onderspit delft. Dat kan enorm kostbare gevolgen hebben. Een paar dagen geleden werden we daarbij weer eens bij bepaald tijdens de herdenkingen van het einde van de Eerste Wereldoorlog, nu een eeuw geleden. Tijdens die verschrikkelijke oorlog ging het om de overwinning, wat het ook zou kosten, terwijl verzoening en gerechtigheid een aantal jaren lang ver te zoeken waren.

De woorden van Martin Luther King zijn heel terecht. Hoe kunnen we conflicten tot een goed einde brengen door de nadruk te leggen op gerechtigheid en verzoening, in plaats van alleen maar op de overwinning?  Is het bijvoorbeeld ook mogelijk om bij het kerkelijk conflict over de rol van vrouwen in de kerk ons niet langer vooral af te vragen wie hierbij de overwinning kan behalen? Deze controverse dreigt immers zozeer uit de hand te lopen dat velen vrezen dat het een wereldwijde scheuring in de kerk zou kunnen opleveren. Is het mogelijk om met alle mogelijke middelen te streven naar verzoening en naar een vorm van gerechtigheid die voor alle partijen aanvaardbaar is? Zouden ook de leiders van de Generale Conferentie bereid kunnen zijn om naar verzoening en gerechtigheid te streven in plaats van de zaken steeds verder te laten escaleren en “compliance” af te dwingen? Ook als dat voor een van de partijen of voor beide partijen betekent dat ze niet een algehele overwinning kunnen behalen?

Martin Luther King’s woorden kunnen ook in plaatselijke gemeenten van toepassing zijn als twee of meer partijen met elkaar overhoop liggen. Helaas is dat (voor zover ik weet) in een aantal Adventgemeenten in Nederland het geval. En ik vrees dat dit ook in andere landen op allerlei plaatsen een trieste realiteit is. Laten de partijen denken aan de woorden van dr. King, dat het niet het belangrijkst is dat ze zich op een overwinning kunnen beroemen, maar dat het moet gaan om gerechtigheid en verzoening. Als puntje bij paaltje komt is dat de weg van Christus.