Onlangs werd een schilderij van David Hockney verkocht voor het duizelingwekkende bedrag van negentig miljoen dollar. Het was het tot nu het hoogste bedrag dat ooit werd betaald voor een werk van een nog levende kunstenaar.  Ik moet bekennen dat ik het een mooi schilderij vind en dat ik het best op een muur van onze huiskamer zou willen zien hangen. Maar ik kan met de beste wil van de wereld niet begrijpen dat het zoveel waard kan zijn. Ik heb geen idee wat de eerste eigenaar voor het schilderij betaalde, maar dat was zeker slechts een klein deel van dit miljoenenbedrag. Toen David Hockney zijn “Zwembad met Twee Personen” schilderde was hij daar mogelijk slechts een paar dagen of weken mee bezig en kostte het hem hooguit honderd dollar aan materiaal (doek, verf, enz.). Ik herinner me te hebben gelezen dat hij op reis ging om op een geschikte locatie de persoon te fotograferen die op het schilderij aan de rand van het zwembad zou worden afgebeeld. Dat kostte hem mogelijk een paar duizend dollar. Maar waar kwam al die extra waarde vandaan?

Verschillende factoren spelen een rol. Ongetwijfeld maakt de inmiddels onverslijtbare reputatie van Hockney alles wat hij maakte meer waardevol. En de kunsthandelaars zorgen er natuurlijk ook voor dat zij een aardig aandeel in hun zak kunnen steken van wat de uiteindelijke koper ervoor neertelt. Daarnaast moet de koper rijk genoeg zijn om meer te betalen dan de andere gegadigden die ook bieden. Wat motiveerde de koper? Werd hij/zij door het doek geobsedeerd? Of was het bedoeld als belegging in de hoop dat het over een paar jaar nog weer wat miljoenen extra zal opleveren?

De meeste voorwerpen verliezen na verloop van tijd een groot deel of alles van hun waarde, terwijl er ook dingen zijn die hun waarde nooit kwijtraken (bijv. omdat ze gemaakt zijn van edele metalen of kostbare stenen of uniek zijn). Daarnaast zijn er ook voorwerpen die alleen maar meer waard worden. Maar het soort waarde waarover we het nu hebben wordt vooral bepaald door menselijke bezittingsdrang en door de waardebepaling van experts die rekening houden met aspecten als mode, cultuur, en mate van zeldzaamheid.

Het is veel moeilijker om de waarde van mensen te bepalen. We kijken dan meestal vooral naar hun vermogen. Dat betekent dat mensen als Bill Gates en Soros in de hoogste categorie belanden. Maar zijn mensen als Einstein en Mozart, of mannen vrouwen in onze tijd van hetzelfde kaliber, dan meer of minder waard?  Of is een ontwikkeld iemand, met een goede baan, die in het Westen woont, meer waard dan een arme sloeber in een Afrikaanse sloppenwijk? En heeft een tachtigjarige met een ernstige ziekte nog genoeg waarde om dure medicijnen te krijgen die meer dan dertig duizend dollar per jaar kosten?

En om nog een stap verder te gaan: Welke waarde hechten wij als christenen aan andere mensen? Zijn al onze “broeders” en “zusters” voor ons van evenveel waarde? Of hebben we heimelijk de neiging aan bepaalde groepen en individuen toch meer waarde toe te kennen dan aan andere? En vinden we onze medemensen, dichtbij en veraf, waardevol genoeg om ze naar ons beste vermogen te helpen—in materiaal en in geestelijk opzicht? Hebben mensen voor ons meer waarde dan dingen? Is mijn “broeder” en “zuster’ voor mij waardevoller dan zelfs het schilderij van Hockney?

Deze week word ik er nog weer een extra bij bepaald dat er dingen zijn die veel belangrijker zijn dan een vette bankrekening. Ik ben een weekje in Canada om daar mijn twee zussen te bezoeken die momenteel heel veel ernstige gezondheidsproblemen hebben. Ik besef meer dan gewoonlijk dat gezondheid, familie en persoonlijke relaties de dingen zijn die echt waarde hebben.

Tenslotte moeten wij ons, als we over het onderwerp van “waarde” nadenken, er vooral ook aan herinnerd wordenn dat voor God elk mens evenveel waarde heeft. Hij heeft niet alleen wat op met mensen die hij aardig vindt. Hij gaf ons allemaal dezelfde status, en maakte ons “een weinig minder dan de engelen.” Mensen zijn in Gods ogen zo waardevol dat hij bereid was om alles op het spel te zetten—tot aan de dood van zijn Zoon toe—om ervoor te zorgen dat wij onze God-gegeven waarde niet zouden verliezen. Laten we dit dan ook nooit vergeten: Onze waarde wordt uitsluitend bepaald door de prijs die God voor ons wilde betalen.