Nadat twee weken geleden George Floyd in Minneapolis door wreed (blank) politiegeweld werd gedood heeft een golf van protest tegen racisme de wereld overspoeld, niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in Europa en elders in de wereld. Wij zagen ook tal van protestbijeenkomsten in ons land, met soms meer dan 10.000 deelnemers.

De gebeurtenissen van de afgelopen twee weken en de onderliggende systemische oorzaken worden gekenmerkt door een enorme complexiteit. In een aantal Amerikaanse steden werden vreedzame protesten gehijackt door hordes relschoppers, die soms als ‘extreem-links’ en soms als ‘ultra-rechts’ werden bestempeld. De rol van de Amerikaanse president was dubieus, om het voorzichtig te zeggen. Hij toonde een betreurenswaardig gebrek aan empathie, wakkerde met zijn woorden de geweldsspiraal aan, en organiseerde een gênante fotosessie, voor een kerk, met een Bijbel in de hand. Het dieptepunt van gebrek aan tact en invoelingsvermogen was zijn opmerking dat George Floyd nu vanuit de hemel met goedkeuring kijkt naar hoe deze “law and order” president de rellen heeft bedwongen door te ‘domineren’ in de straten van de grote steden.

De protesten in de VS en daarbuiten kunnen natuurlijk niet los worden gezien van de geschiedenis waarin de zwarte bevolkingsgroepen op mensonwaardig werden behandeld, en van de misstanden bij de politie. Dwars door dit alles heen lopen nu ook de trieste gevolgen van de Corona-crisis, die een economische chaos veroorzaakt met een explosieve toename van de werkeloosheid, waardoor veel mensen met wanhoop naar de toekomst kijken. En bij dat alles creëert de pandemie een alles doordringende angst: gaat dit ook mij en mijn gezin raken? En komt er een tweede golf van infecties? En hoe lang gaat het duren voordat we weer ‘normaal’ kunnen leven?

De laatste twee weken hebben weer eens benadrukt dat systemisch racisme een gigantisch probleem is—en niet alleen in de Verenigde Staten, hoewel het daar—mede gezien door de geschiedenis van de slavernij, de Burgeroorlog en de situatie daarna—allerlei extra dimensies heeft. Maar daarbij mag niet vergeten worden dat de zwarte Amerikanen niet de enige bevolkingsgroep zijn die op grote schaal worden gediscrimineerd. Mexicanen, Portoricanen, Chinezen, de oorspronkelijke bevolking, en andere groepen worden ook door velen als tweederangs burgers beschouwd—en niet te vergeten ook degenen die uit moslimlanden zijn gekomen.

Ook in Nederland is discriminatie niet beperkt tot degenen die duidelijk ‘zwart’ zijn. Ook Marokkanen, Turken, Polen en andere groepen, die soms al twee of drie generaties geleden naar hier zijn gekomen, en ook mensen die de islam belijden en zich vaak door hun kleding onderscheiden, ondervinden nog steeds op ergerlijker manier de gevolgen van discriminatie.

En hoe is het in de kerk? En dan, met name toegespitst op mijn adventistische geloofsgemeenschap? Kerkelijke leiders hebben zich de afgelopen twee weken (terecht) gehaast om verklaringen te publiceren over de moord op George Floyd en het onrecht dat zwarte mensen wordt aangedaan. Maar daarbij wordt dan in de meeste gevallen niet vermeld dat de raciale tegenstellingen ook binnen de Adventkerk helaas nog lang niet overal zijn verdwenen. En discriminatie houdt niet op bij huidskleur of etnische afkomst. De discriminatie van medemensen (en vaak medegelovigen) met een niet hetero-seksuele geaardheid en van vrouwen is nog steeds een schandelijke (en zondige) ontkenning van de bijbelse grondregel dat alle mensen volstrekt gelijk zijn. Wie alleen over raciale en etnische discriminatie spreekt—hoe ernstig die ook is—en genoegen neemt met andere vormen van discriminatie heeft in feite geen recht van spreken.