Strijd rond ‘Grote Strijd’

 

[Rogaska Slatina, dinsdagmorgen 21 juni] Al sinds meer dan een eeuw neemt het boek ‘ De Grote Strijd’ een belangrijke plaats in binnen de literaire nalatenschap van Ellen White. Het verwoordt een van de belangrijkste thema’s van de adventistische wereldbeschouwing, namelijk dat de gehele geschiedenis alleen goed begrepen kan worden binnen de context van het kosmische conflict tussen goed en kwaad.

 

Van het boek ‘De Grote Strijd’ zijn in de loop van de tijd miljoenen exemplaren—in tientallen verschillende talen—verspreid. Maar nu zijn er plannen om die verspreiding nog veel grootschaliger aan te pakken. De leiding van de kerk roept de leden op om het boek in 2011 nog eens grondig te lezen en om dan vervolgens in 2012 en 213 het in massaoplagen weg te geven aan vrienden en bekenden, of zelfs van huis tot huis te (laten) bezorgen. De promotie voor dit project is in volle gang en bij elkaar geteld zijn er op dit moment plannen om wereldwijd 126 miljoen exemplaren te drukken en te verspreiden. En de promotie is nog maar net begonnen . . .

 

Tijdens de vergaderingen die ik op dit moment in Slovenië bezoek werd gisteren een flink stuk tijd ingeruimd voor het ‘Grote Strijd’ project. Na een video en een gedetailleerde power-point presentatie was er gelegenheid voor commentaar en discussie. In de wandelgangen was er al heel wat over het project gesproken en van diverse kanten hoorde ik van grote reserves ten aanzien van dit plan. Maar voor de meeste twijfelaars was het toch wel een brug te ver om op te staan en in het openbaar dit project te bekritiseren. Want hoe doe je dat, als een project net in alle toonaarden bezongen is door leiders vanuit de hoogste echelons van de kerk?

 

En zo ontkwam ik er niet aan de rol van ‘de advocaat van de duivel’ op me te nemen en uit te leggen waarom er nogal wat mensen in Europa zijn (ook in de leiding van de kerk) die het niet zo’n goed plan vinden om ‘De Grote’ strijd op agressieve manier, massaal, te gaan verspreiden. In het boek wordt op nogal expliciete manier kritiek geleverd op andere godsdienstige richtingen, met name de katholieke kerk. Dat gebeurt op een manier die aan het einde van de negentiende eeuw heel gewoon was. Vergeleken met veel protestantse auteurs van haar tijd was Ellen White zelfs mild in haar bewoordingen. Maar op de manier zoals in haar boek gebeurt, gaan christenen—ook als zij vinden dat zij heel goede redenen hebben om diepgaand met anderen van mening te verschillen—niet meer met elkaar om. Althans niet in de meeste westerse landen. Het gaat niet zozeer om de inhoud van wat mevr. White schreef, maar vooral om de manier waarop dat wordt uiteengezet. Ongetwijfeld zal het lezen van het boek hier en daar mensen tot nadenken stemmen. Maar hoeveel mensen zullen het op prijs stellen ongevraagd een dik godsdienstig boek te krijgen? En hoeveel mensen zullen zich ergeren aan de manier waarop er kritiek wordt geleverd op hun godsdienstige overtuiging of traditie?

 

Mijn commentaar en mijn vragen werden niet met algemene instemming ontvangen, maar het gaf mij een goed gevoel een en ander aan de orde te hebben gesteld. De vice-president van de kerk die bij deze vergadering aanwezig is, scheen goed te begrijpen waar ik het over had, maar anderen schudden slechts hun hoofd. Toch werd er uiteindelijk wel een stuk ruimte geboden om de plannen aan te passen aan de hand van plaatselijke inzichten en omstandigheden.  Vanmiddag zal ik, als ik iets vertel over recente Nederlandse boekuitgaven en plannen, ook enkele ideeën lanceren ten aanzien van een mogelijk alternatief voor het ‘Grote Strijd’ project. Ik ben benieuwd naar de verdere reacties.