Daily Archives: December 1, 2021

Gezocht: 150 miljard euro

Vanaf het begin was Covid-19 een wereldwijd probleem. We ontdekten al snel dat een pandemie niet stopt bij de landsgrenzen, zeker niet in een tijdperk waarin elke dag miljoenen mensen het vliegtuig nemen. Nieuwe varianten van het virus hebben slechts enkele dagen nodig om zich naar verre oorden te verspreiden. Toen enkele dagen geleden twee vliegtuigen uit Zuid-Afrika zo’n 600 passagiers naar Schiphol brachten, was de angst voor de omikron-variant voor de Nederlandse autoriteiten aanleiding om alle binnenkomende passagiers extra te laten testen. 61 van hen testten positief, van wie 13 de nieuwe variant bij zich hadden.

Het wordt met de dag duidelijker dat we de pandemie niet tot staan zullen brengen uitsluitend door de beperkingen in ons eigen land of onze regio van de wereld. Hoewel de discussie over de doeltreffendheid van de vaccins op langere termijn voortduurt, zijn de deskundigen het er in hoge mate over eens dat onze beste hoop om het virus de baas te worden een vaccinatie op wereldschaal is. In een aantal van de “rijke” landen van de wereld is de vaccinatiegraad bemoedigend en is aangetoond dat gevaccineerde mensen – ook al hebben zij nu misschien een nieuwe “booster”-prik nodig – veel minder kans hebben om ernstig ziek te worden of om aan Covid te overlijden dan degenen die, om welke reden dan ook, (nog) niet zijn ingeënt. De vaccinatiegraad in de meeste armere landen van de wereld blijft ver achter bij die in de meer welvarende landen. In enkele Afrikaanse landen heeft tot op heden nog niemand de anti-Covid prik gekregen. De internationale COVAX-organisatie, die door de VN wordt gesponsord, betreurt de trage reactie van de meeste rijkere landen bij het verstrekken van de financiële middelen om de 92 landen bij te staan die hulp nodig hebben om de pandemie te bestrijden.

Toen ik de afgelopen dagen herhaaldelijk over dit probleem nadacht, begon ik mij af te vragen waarom het zo’n probleem is om genoeg vaccins aan te schaffen voor elke man en vrouw in de armere delen van de wereld. Ik maak natuurlijk geen aanspraak op enige deskundigheid op dit gebied, maar een eenvoudige rekensom bracht mij tot een voorzichtige conclusie.

De eerste vraag is natuurlijk wat een wereldwijd vaccinatieproject zou kosten. Laten we aannemen dat de bevolking in de armere landen 2 miljard mensen bedraagt. Dat betekent dat we voor het project (inclusief een booster-prik) 6 miljard doses nodig zouden hebben. Juist deze week heeft de Belgische staatssecretaris van Volksgezondheid informatie gegeven over de kosten van de verschillende vaccins. De prijs varieert van € 1,78 voor Astra-Zeneca tot € 18,00 voor Moderna, met BioNtech/Pfizer ertussenin op € 12,00. Laten we dus uitgaan van een gemiddelde prijs van zo’n € 10 per injectie. De rekening voor de vaccins voor deze 2 miljard mensen zou dan ongeveer 60 miljard euro bedragen.

Vorige week hoorde ik een deskundige in een praatprogramma op TV zeggen dat de werkelijke kosten voor een grootschalig vaccinatieprogramma in een ontwikkelingsland veel meer zouden zijn dan alleen de kosten van de vaccins. Het gaat ook om de kosten van naalden en alle andere materialen die nodig zijn. Deze landen zouden tevens hulp nodig hebben bij het opzetten van de nodige organisatie, en waarschijnlijk een groot aantal mensen om het programma uit te voeren. De deskundige stelde voor dat er waarschijnlijk ten minste een extra bedrag nodig zou zijn dat gelijk is aan de kosten van de vaccins. Ergo, onze begroting zou stijgen tot ten minste 120 miljard euro. In het besef dat bij internationale projecten de begroting altijd wordt overschreden, stel ik voor dat we daar nog eens 30 miljard aan toevoegen, zodat het totaal op 150 miljard euro komt.

Een bedrag van deze omvang kunnen we als individuen niet goed behappen en het is begrijpelijk dat de nationale regeringen voorrang geven aan nationale uitdagingen. Het is echter in het directe belang van hun eigen bevolking om het virus overal ter wereld een halt toe te roepen. En vanuit een mondiaal perspectief lijkt de financiering van een dergelijk project, zelfs als het gaat om een bedrag van 150 miljard euro, perfect haalbaar.

Vanmorgen las ik in mijn krant dat een wereldwijde lock-down – wat een reëel risico is als we niet snel in actie komen – zou neerkomen op een maandelijks economisch verlies van 375 miljard euro.
En, vergelijk deze 150 miljard euro eens met de wereldwijde militaire uitgaven die momenteel meer dan 2 biljoen dollar bedragen, met de VS met 778 miljard dollar als de grootste spender!

Als 150 miljard dollar wordt verdeeld over de rijkste landen, zou de rekening voor Nederland misschien 5 miljard euro bedragen. Maar, laten we royaal zijn en zeggen dat Nederland verantwoordelijk zou kunnen zijn voor 10 miljard euro. Verspreid over 2 jaar zou dat een jaarlijkse bijdrage van 5 miljard euro zijn, wat toevallig hetzelfde bedrag is als de Nederlanders hebben uitgegeven aan extra boodschappen tijdens Black Friday (de stupide rage die wij uit Amerika hebben geïmporteerd!). En 5 miljard is slechts ongeveer 1,5 procent van de Nederlandse nationale jaarbegroting.

Het kan zijn dat ik veel factoren over het hoofd heb gezien – zoals ik al zei, ik heb geen expertise op dit gebied. Het lijkt mij echter dat de “rijkere” landen er veel baat bij zouden hebben het COVAX-programma meer te steunen dan zij nu doen. Maar er is een andere, misschien nog wel belangrijkere reden om armere landen in staat te stellen hun bevolking in te enten. Mensen moeten solidair zijn, vooral in tijden van diepe crisis. En daarom moeten we alles doen wat in ons vermogen ligt om ervoor te zorgen dat onze medemensen overal ter wereld zo goed mogelijk beschermd worden tegen de huidige pandemie.

Voor christenen zou er geen extra duwtje in de rug nodig moeten zijn om hen ervan te overtuigen dat wereldwijde solidariteit een basisbeginsel is van de christelijke godsdienst. Religieuze leiders zouden daarom het voortouw moeten nemen bij het aansporen van nationale en internationale politieke leiders om een wereldwijd vaccinatieprogramma mogelijk te maken. En sommige kerkgenootschappen kunnen misschien zelfs een concrete bijdrage leveren door personeel en zelfs enige fondsen ter beschikking te stellen. De Adventkerk met haar wereldwijde gezondheidssysteem kan misschien niet helpen met een groot geldbedrag (hoewel er met een wereldwijd inkomen van meer dan 2 miljard dollar misschien wel wat geld overblijft), maar zij kan wel veel deskundigheid inbrengen en een aanzienlijk aantal medische medewerkers beschikbaar stellen. Het zou geweldig zijn om dat te zien gebeuren.

PS. Het is goed te vermelden dat ADRA al in veel landen actief is bij hulpverlening in het kader van de Covid-19 pandemie.