Financiële crisis

Een van de leidende officials van de Generale Conferentie, het wereldorgaan van de Adventkerk, keek gisteren bezorgd op van zijn laptop. Op mijn vraag wat hem zo treurig stemde, antwoordde hij dat hij zojuist via het Internet een blik had geworpen op de financiële markten en dat hij daaruit had geconcludeerd dat zijn reserves (die hij had opgebouwd voor wanneer hij binnenkort met pensioen gaat) in een paar dagen tijds met zo’n 40 procent waren geslonken.

Waar je ook komt, het is het gesprek van de dag. Zodra ik van de vergaderingen die ik bijwoon terug ben in mijn hotelkamer kijk ik even naar CNN en elke keer opnieuw constateer ik dat de DOW weer een flink stuk lager staat. Nu heb ik daar persoonlijk (nog?) geen last van. Het pakje aandelen dat ik had gekocht toen een paar jaar geleden iedereen riep dat dit de weg was om in korte tijd flink wat extra te sparen, had ik gelukkig al van de hand gedaan toen de koersen er nog goed voorstonden. En het veiligheidsplafond dat onze minister van financiën heeft geregeld voor het spaargeld van de Nederlandse burger is ruim voldoende voor wat ik op mijn spaarrekening bij elkaar heb gesprokkeld om mijn pensioentijd wat op te vrolijken. En gelukkig heb ik de verleiding kunnen weerstaan om een half procent extra rente bij IceSave te bemachtigen!

Maar ik snap de onrust van velen om mij heen en de onzekerheid die ontstaat als je met het aangaan van je hypotheek eigenlijk iets verder bent gegaan dan verantwoord was. En ik kan mij goed voorstellen dat sommige adventistische predikanten in Nederland met zorg kijken naar de ontwikkelingen bij Aegon, aangezien de pensioenen voor de jongere garde daar zijn ondergebracht.

Ik heb niet genoeg verstand van economie en financiën om helemaal te kunnen begrijpen wat er gaande is. Dat geldt voor velen van ons en dat is dan ook ongetwijfeld een deel van het probleem. Er is iets grondig mis, maar we snappen niet helemaal precies wat er mis is. Maar zoveel is wel duidelijk: het was de inhaligheid van mensen en instellingen die gauw rijk wilden worden en die daarbij heel hoge risico’s wilden nemen, die voor een groot deel van de narigheid hebben gezorgd. Het is ook duidelijk dat, terwijl fortuinen verloren gaan, anderen op slimme wijze de basis leggen voor nieuwe rijkdom!

Het lijdt ook geen twijfel dat de media in dit alles een sleutelrol spelen. De onrust wordt in niet geringe mate aangewakkerd door de constante aandacht voor de (bijna) omvallende banken en speculaties over wat er allemaal nog meer kan gaan gebeuren. De crisis is daardoor voor een groot deel geworden tot een irrationele angst die ons gevangen heeft genomen. Het is beangstigend te zien hoe dat proces zich voltrekt, zonder dat de machtigste mannen van de wereld daar bar veel aan kunnen doen. En het is verbijsterend hoe snel dat gaat.

Ongetwijfeld zullen er in christelijke kring—en ook binnen onze geloofsgemeenschap—weer mensen zijn die deze financiële crisis kunnen inpassen in een of ander eindtijd-scenario. Er zullen vast wel een paar verzen in de Openbaring van Johannes gevonden worden die als een voorzegging kunnen worden geduid van wat er momenteel gaande is. Het is zaak daar uiterst sceptisch tegenover te staan. Als deze huidige crisis ons al iets leert over de eindtijd is het dat (a) onverwachte ontwikkelingen heel snel kunnen gaan; en (b) het waarschijnlijk toch uiteindelijk weer anders gaat dan velen eerder hadden uitgekiend. En het leert ons ook dat geruchten en stemmingen in het huidige communicatie-klimaat zich binnen enkele dagen van een groot deel van de bevolking meester kunnen maken. Het devies voor de christen die zich bewust is van waar het met deze wereld naar toe gaat is en blijft: Laat je niet gek maken door wat je hoort en houd het hoofd koel. Of, in bijbelse taal: Wees nuchter en waakzaam!