Bij het lezen van het boek Jozua kwam ik natuurlijk het schitterende, maar wonderlijke verhaal van de stilstaande zon in Jozua 10 tegen.  Israël voerde strijd tegen een coalitie van koningen van een reeks kleine stadstaatjes in het ‘beloofde land’ dat men bezig was te veroveren. Het ging goed in de strijd en Israël had duidelijk de overhand. Maar de dag was niet lang genoeg. En zodra het donker was zou de vijand de gelegenheid hebben zich te hergroeperen en dan was er alsnog de kans dat het dit keer slecht met Israël zou aflopen. Dus bad Jozua om een verlenging van de dag en dat gebed werd verhoord. De zon bleef urenlang stil staan en dus konden de Israëlieten doorvechten en hun karwei afmaken. Waarom de maan daarna dan ook nog stil moest staan, blijft wat onduidelijk.

Wat moet je met zo’n verhaal, waarin en passant ook nog even een wonder van enorme hagelstenen een rol speelt? Is dat nu echt gebeurd? Of schildert het verhaal een subjectieve beleving? Want hoe we tijd ervaren kan immers sterk variëren.  Er zijn in de loop der jaren heel wat verklaringen van het verhaal gegeven. De belangrijkste hypothesen zijn: 1. het ging om een tijdelijk stilstand van de rotatie van de aarde om zijn as, door een kosmische bijna botsing, waardoor zon en man tijdelijk leken stil te staan; 2. het was een afwijking van de baan van de aarde om de zon door een kosmische bijna botsing; 3. het was een zonsverduistering; 4. de betekenis is niet letterlijk op te vatten.

Er zijn theologen die denken dat hier een al wat oudere mythe over een zonnewonder door de bewerker van de tekst is ingevoegd. En natuurlijk wordt ook de stelling verdedigd dat het allemaal zo gebeurde als het er staat. De God die de natuurwetten maakte is immers ook machtig genoeg om die wetten in een uitzonderlijk geval even aan te passen of buiten werking te stellen? Of niet soms?

Ik heb ten aanzien van dit soort tekstgedeelten (zoals bijv. het stuk over ook Jona in de vis, en over de sprekende ezel van Bileam) al geruime tijd het standpunt ingenomen dat ik me er niet druk om zal maken. Ja, inderdaad, God is machtig genoeg om zulke wonderen te doen. Maar is dat de meest voor de hand liggende verklaring?

De Bijbel is voor mij het Woord van God waarin ik door Hem word aangesproken en waarin ik alles vind wat ik moet weten om een relatie met Hem te kunnen onderhouden. En verder ga ik ervan uit dat het ontstaan van de diverse bijbelse geschriften vaak een lang en ingewikkeld proces is geweest dat we maar voor een klein deel precies kunnen traceren. En daarom zijn er dus een heleboel dingen die we niet weten, maar die mij verder niet of nauwelijks deren.

Nadat ik het verhaal van Jozua 10 gelezen had, kwam ik in de krant een interessant bericht tegen over een onderwerp dat ook al op de tv aan de orde was geweest. Onderzoekers uit Wageningen hebben op een weiland tienduizenden muggen losgelaten. Ze wilden bestuderen tot hoe ver muggen uitzwermen vanaf de plaats waar zij van larf tot mug werden. Want, tot mijn verbazing, wisten wetenschappers dat tot dusverre niet. Was het twintig meter, of honderd meter? We wisten het niet. We wisten wel dat bepaalde soorten muggen ons vervelend kunnen steken, maar wat hun actieradius is? We hadden geen idee. Gek toch, dat we zoiets elementairs tot dusverre niet wisten. Maar hebt u er ooit wakker van gelegen?

Een paar dagen geleden reden we langs de dijk van de polder richting Harderwijk. Mijn vrouw kijkt altijd of ze nog bijzondere vogels ziet en laat het me altijd met enthousiasme weten als zij weer een witte reiger heeft gespot. Dit keer maakte zij mij attent op de massa kieviten, die, volgens haar, zwermden op een manier die liet vermoeden dat ze zich op de trek voorbereidden. Hoe doen die kieviten dat? Hoe communiceren ze met elkaar? Is er een bepaalde formatie, met bepaalde vogels die de leiding nemen? Ik weet er hoegenaamd niets van, en heb wel begrepen dat veel aspecten zelfs voor de experts voornamelijk massa’s vraagtekens opleveren. Maar hoeveel mensen zouden er slecht van slapen dat ze dit niet allemaal precies weten?

Kennelijk kunnen we heel goed leven zonder van alles waarmee we te maken hebben een exacte verklaring te ontdekken. We zijn natuurlijk nieuwsgierig, maar het stoort ons niet echt. Voor mij mag het zonnewonder van Jozua tot die categorie worden gerekend.