Volgens de populaire Lonely Planet Guide staat de Nederlandse provincie Friesland op de derde plaats van de top-tien van Europese vakantiebestemmingen. Op dit moment is de hoofdstad van de provincie—Leeuwarden—de culturele hoofdstad van Europa. Dat maakt een bezoek aan Friesland heel aantrekkelijk, maar als dit jaar voorbij is en de stroom toeristen is afgezwakt, is een bezoek misschien nog plezieriger. Friesland heeft een rijke geschiedenis; het kent heel veel tradities. De provincie heeft een reeks prachtige stadjes met schitterende centra, en van plaats naar plaats rijdend kun je genieten van het schitterende groene landschap.
Ik ga graag naar Friesland. Mijn naam doet vermoeden dat mijn voorgeslacht er vandaan komt. Nederlandse namen die op -sma eindigen duiden immers op een Friese afkomst. Mijn eerste taak in de kerk was de zorg voor een kleine gemeente in het pittoreske Sneek. Daar werd ook, nu al zo’n vijftig jaar geleden, onze zoon geboren. Vorige week vrijdagmorgen reden mijn vrouw en ik naar het Noorden voor een cultureel dagje rond en in Leeuwarden. We logeerden in een alleszins acceptabel 3-sterren hotel en gingen op sabbatmorgen naar de Adventkerk, waar ik die morgen preekte. Aangezien het het Pinksterweekend was had ik een preek voorbereid die op Handelingen 19 was gebaseerd. Daar lezen we het verhaal vanPaulus in Efeze, waar hij een twaalftal mannen ontmoette die niets afwisten van de Heilige Geest. Het is niet moeilijk om te zien hoe dat tekstgedeelte een goede springplank was voor een preek over onze behoefte aan de Geest.
Op vrijdag, op onze tocht naar het Noorden, maakten we eerst een korte stop in Heerenveen, zo’n 30 kilometer ten Zuiden van Leeuwarden, waar we het Belvedėre Museum bezochten. Wij waren nooit eerder in dit kleine museum geweest, dat vooral gewijd is aan het werk van een aantal regionale Friese schilders, maar dat ook speciale tentoonstellingen organiseert. Momenteel is er een tentoonstelling van de Italiaanse kunstschilder Giorgio Morandi. Diens specialiteit is het schilderen van stillevens van flessen en vaasjes. Interessant, maar niet iets om erg opgewonden van te raken. Ik genoot eigenlijk meer van het gebouw en de ligging ervan (en vanher café met een fantastisch uitzicht over het Friese landschap, dan van de flessen en vazen van Morandi. Maar bij het binnengaan van de zaal waarin de kunst van Morandi te vinden was viel mijn oog op een uitspraak van de Italiaanse kunstenaar die aan het denken zet: Men kan over de wereld reizen en niets zien.Maar om de wereld te begrijpen is het niet noodzakelijk om veel te reizen maar om goed te kijken naar wat je daadwerkelijk ziet.’
Deze woorden van Morandi zijn helemaal waar. Ik heb nog steeds de gelegenheid om veel te reizen. Ik schrijf deze blog terwijl ik op Schiphol zit te wachten om in te kunnen stappen voor mijn (een uur) vertraagde vlucht naar Johannesburg. En, heel toevallig: terwijl ik zit te wachten en af en toe even naar mijn mail kijk, komt er een e-mail binnen met een uitnodiging voor een aantal presentaties later in het jaar in Australië. Ook al is er tijdens mijn reizen meestal maar weinig tijd voor toeristische activiteiten, toch zie ik heel wat en probeer ik zoveel mogelijk van de lokale cultuur en het plaatselijk leven in me op te nemen. Ik denk wel dat ik mag zeggen dat het vele reizen dat ik heb kunnen doen van grote invloed op mij is geweest en mij in belangrijke mate tot de persoon heeft gemaakt die ik nu ben. Maar ik kom ook vaak mensen tegen die veel meer hebben gereisd dan ik. Zij hebben allerlei exotische plaatsen bezocht, maar eigenlijk vrijwel niets gezien. Zij zitten twee weken op het strand van de Seychellen, maar doen geen enkele moeite om te ontdekken hoe de mensen daar wonen en leven. Zij gaan op safari in Afrika, maar zien eigenlijk nauwelijks meer dan zij ook in een dierentuin in hun eigen land hadden kunnen zien.
Het zien en begrijpen van de wereld heeft niet in de eerste plaats te maken met de hoeveelheid landen die je hebt bezocht, maar hangt vooral af van de mate van je nieuwsgierigheid. Het hangt af van hoe open je staat voor nieuwe indrukken en voor het leren van nieuwe dingen. Het gaat erom dat je vragen stelt en naar antwoorden zoekt. En dit geldt niet alleen in de sfeer van verre reizen en exotische locaties, maar ook voor het leven van alledag. Veel mensen zijn bijna blind voor wat er om hen heen gebeurt—in hun gezin, hun familie, in de buurt waar ze wonen, op hun werkplek, en in hun kerk. Terwijl anderen steeds nieuwe dingen ontdekken waardoor zij verrijkt worden en gestimuleerd worden in het vormen van een evenwichtig oordeel en om zo nodig dat oordeel bij te stellen.
Een paar jaar geleden werden honderd van mijn wekelijkse blogs gebundeld in een boek (alleen in het Nederlands) dat als titel meekreeg: Wie goed kijkt ziet altijd wat! Daar ben ik nog steeds helemaal van overtuigd.