Geduld

Vanmorgen belde ik mijn garage om een afspraak te maken voor een beurt voor mijn auto. Dat bleek de eerstkomende drie weken niet mogelijk te zijn. De reden? Personeelsgebrek, en aan het begin van de vakantietijd is dat een nog groter probleem geworden dan het al was.

Ik had vanmorgen ook contact met een van de buitenlandse kerkelijke uitgeverijen over een zakelijke aangelegenheid. Ik had er al twee keer eerder over gemaild en kreeg een belofte dat de zaak snel zou worden afgehandeld. Na nog een paar weken nog maar eens gevraagd hoe ver het ermee stond. Er kwamen excuses: “We hebben een ernstig personeelsgebrek. Graag nog even geduld.”

Je hoort overal hetzelfde geluid. Personeelsgebrek. Bij de horeca. Bij de Nederlandse Spoorwegen. Bij de overheid. Bij heel veel bedrijven.

Ik ben afgelopen vrijdag teruggekomen van een reis van bijna 2 weken naar Canada.
Heenreis: Het inchecken bij de balie van Air Canada kostte ongeveer 1,5 uur. De veiligheidscontrole viel mee: ongeveer 3 kwartier. Bij de douane ongeveer hetzelfde verhaal.
In Toronto was de situatie zo mogelijk nog beroerder dan op Schiphol. Na aankomst moesten we enige tijd in het vliegtuig blijven, omdat het op de luchthaven te vol was en verdere congestie moest worden vermeden. Douane en pascontrole waren een langdurige beproeving. Ik had vervolgens de pech om bij wijze van steekproef uit de massa te worden gehaald om een Covid-test te ondergaan. De duur van totale gelijk proces bleef, want de koffers lieten toch ook nog geruime tijd op zich wachten.

De terugreis naar Nederland liet ongeveer hetzelfde patroon zien. We waren er nu echter beter op voorbereid. En het heeft ons vakantieplezier niet bedorven.

Ik neem aan dat ook anderen zich met mij afvragen hoe het komt dat er plotseling in zoveel branches zo’n groot personeelstekort is. En hoe we terechtgekomen zijn in een situatie dat openstaande vacatures nauwelijks gevuld kunnen worden. Covid heeft natuurlijk zijn gevolgen gehad. Mensen die door de pandemie werkloos waren geworden zochten naar ander werk en het is nu vaak moeilijk ze weer te bewegen om naar hun vorige werk terug te keren. Er was in de afgelopen periode nog sprake van veel ziekteverzuim, met name in de zorg, maar ook op kwetsbare plekken, waar de afwezigheid van één sleutelpersoon een reeks van problemen oplevert. Er is ook het nodige aan de hand in de manier waarop arbeid wordt betaald en wordt belast. Voor werklozen is het soms financieel niet aantrekkelijk werk te zoeken.

Ik heb geen idee hoe de huidige problemen snel kunnen worden opgelost. In sommige gevallen ligt de remedie echter voor de hand. In bepaalde branches is de beloning zo laag dat het niet vreemd is als je geen mensen kunt vinden die dit werk voor zo weinig willen doen. De recente forse loonsverhoging voor de bagage-afhandelaars en de veiligheidsmedewerkers op Schiphol was heel redelijk en zal mogelijk een positief effect hebben. De werkdruk in heel veel banen is te hoog. Als leek op economisch gebied vraag ik me niettemin af of het niet voor iedereen beter zou zijn als we wat langer zouden werken, zonder dat onze taken verzwaard worden. Zou dat niet de nodige lucht in het systeem kunnen brengen?

Maar is misschien het fundamentele probleem dat we met elkaar een maatschappij hebben gecreëerd waarin onze eisen simpelweg te hoog liggen. We kunnen kennelijk met elkaar niet meer alles doen en leveren wat we nodig hebben (of denken nodig te hebben).

Een voorbeeld ligt voor de hand. Nu in heel veel landen de luchthavens verstopt dreigen te raken, moeten we ons afvragen of we het vliegen niet te goedkoop hebben gemaakt. Het is fijn dat het relatief een stuk goedkoper is om een vliegticket te kopen dan het zo’n 20 of 30 jaar geleden was. Maar moet het echt zo goedkoop zijn dat mensen in het kader van woon-werk verkeer elke week naar hun thuisland kunnen vliegen? Of waarbij mensen zich een haast onbeperkt aantal stedentripjes kunnen veroorloven, omdat de Easyjets en de Ryanairs, etc, je voor een paar tientjes naar Londen, Boedapest of Madrid vervoeren?
Moeten we niet bereid zijn om voor sommige diensten wat meer te betalen, zodat er beter betaald kan worden aan degenen die deze diensten leveren? En zodat ook de vraag naar sommige diensten wat afneemt?

Er zal nog heel wat geduld van ons worden gevergd in de komende weken en maanden. Het is niet anders. Maar dat er heel wat in onze maatschappij is dat anders zou moeten worden aangepakt, staat buiten kijf.