In Oeganda is een wet in voorbereiding die ervoor moet zorgen dat er harder wordt opgetreden tegen de homo’s in dat land. Er zijn veel voorstanders van de gedachte om daarbij zelfs de doodstraf als afschrikmiddel te gebruiken. De Oegandese media meldden onlangs dat de leiding van de circa 200.000 leden tellende Adventgemeenschap in dat Afrikaanse land van harte instemt met deze voorgenomen wetgeving, ook al hebben ze wel bezwaren tegen de toepassing van de doodstraf.
Met enige trots en voldoening constateer ik dat het hoofdkantoor van de Adventkerk, dat in de VS is gevestigd, door middel van een persverklaring nadrukkelijk afstand heeft genomen van de opvatting van de Oegandese adventistische leiders en heeft verklaard dat deze strijdig is met de mening van de kerk en de fundamentele overtuiging dat alle mensen gelijk zijn en dat de algemeen erkende mensenrechten ten allen tijde moeten worden geëerbiedigd. Ik was blij te lezen dat er openlijk en publiekelijk stelling werd genomen tegen een opvatting die helaas toch wel behoorlijke wat aanhang heeft onder adventisten—en niet alleen in Oeganda.
De ‘issue’ van homoseksualiteit zal ons kerkelijk wereldje in de komende jaren nog ingrijpend beroeren. Je hoeft geen profeet te zijn om dat te kunnen voorspellen. Zowel de bijbelse als de juridische kanten en diverse andere aspecten zullen in toenemende mate voor discussie en, zeer waarschijnlijk, ook voor verdeeldheid zorgen. Volgens de Bijbel, zo wordt toch vrij algemeen beweerd, zijn homo’s een ‘gruwel’ in de ogen van de Heer. En dan kunnen bijbelgetrouwe christenen toch alleen maar beamen dat er voor homoseksualiteit geen ruimte is in de kerk! OK, dat iemand een dergelijke verfoeilijke geaardheid heeft, dat wil men dan meestal nog wel aanvaarden, maar dat men daar uiting aan zou geven door middel van een relatie—dat is eenvoudigweg op bijbelse gronden ondenkbaar. Zo denken velen, terwijl ook heel velen het daarmee grondig oneens zijn of niet goed weten wat ze ervan moeten denken.
Ik blijf het een moeilijke zaak vinden. Een intieme relatie met een andere man ligt volledig buiten mijn denk- en gevoelswereld. Ik kan gelukkig mijn heteroseksuele emoties beter onder controle houden dan mijn Italiaanse generatiegenoot Berlusconi, maar vrouwelijke vormen roepen nog steeds heel andere reacties bij mij op dan knappe mannen. Niettemin: ik weet dat dit voor een flink aantal mensen niet zo is. Niet omdat ze daarvoor kiezen, maar omdat ze zo in elkaar zitten.
Vindt de Bijbel dat dan wel goed? Kun je de anti-homoteksten in de Bijbel een dusdanig draai geven dat ze iets anders gaan zeggen dan wat ze zo op het eerste gezicht beweren? Daar zitten heel wat lastige vragen aan vast. De fundamentele vraag blijft: Hoe lees je de Bijbel? Dat geldt trouwen ook voor anti-vrouw teksten, pro-slavernij en pro-geweld teksten, enz.
Is het Gods oorspronkelijke bedoeling dat vrouwen met vrouwen en mannen met mannen kunnen trouwen? Ik ben ervan overtuigd dat het antwoord daarop ‘nee’ is. Maar is het Gods bedoeling dat mensen die elkaar trouw hebben beloofd na verloop van tijd hun relatie volledig zien stranden? Of is het Gods bedoeling dat er nu tienduizenden mensen in Haiti onder het puin liggen?
Er is heel veel in deze wereld dat niet aan Gods oorspronkelijke bedoeling beantwoordt. Ik moet wel tot die conclusie komen. Ik kan niet geloven in een God die het wel best vindt dat de wereld uit zo uitziet als nu het geval is. Ik kan gelukkig wel geloven in een God die daaraan zelf lijdt en ik kan gelukkig ook vertrouwen op een Christus die ons steeds weer aan Gods oorspronkelijke idealen herinnert, maar die ons tegelijkertijd leert in liefde om te gaan met de concrete situatie van de wereld om ons heen: zonder de eerste steen te werpen en zonder te oordelen!
Homoseksualiteit zal nog heel wat discussie—en zelfs strijd—binnen onze kerk gaan opleveren, vooral (maar niet alleen) in de derde wereld. Ik hoop vurig dat we erin zullen slagen om te beter te leven met die spanning: dat we kunnen erkennen dat God oorspronkelijk andere bedoelingen had, maar ook dat we nu leven in een wereld waarin veel van die oorspronkelijke bedoelingen zo zijn aangetast dat straks een radicaal vernieuwde wereld nodig is. Intussen moeten we als volgelingen van Christus liefdevol leven met de realiteit van het nu, zonder ooit het ideaal van Gods begin en van zijn ideale toekomst op te geven. Op een aantal punten lukt dat ons vrij goed, maar op andere punten nog veel minder. Dat geldt de adventistische leiders in Oeganda, maar niet minder voor onze gehele geloofsgemeenschap.