Vanaf het eerste begin zijn  getallen erg belangrijk geweest voor de Adventkerk. En dat is nog steeds het geval. Sinds ik een aantal jaren geleden een interessant boek las dat Amerikanen beschreef as een ‘volk van rekenaars’[i] heb ik mij vaak afgevraagd of de enorme belangstelling voor getallen specifiek voor Amerikanen  (en dus voor het Amerikaans adventisme) geldt. Als dat zo is, dan werd het in elk geval al spoedig ook overgenomen door het adventisme elders in de wereld. Als adventisten hebben we van oudsher de neiging gehad succes vooral te zien in termen van stijgende ledenaantallen, budgets en aantallen scholen en ziekenhuizen. Natuurlijk is er steeds de verwachting dat de aantallen alleen maar zullen stijgen. Als dat bij tijd en wijle niet zo is, dan vinden we al snel een excuus voor de (tijdelijke) daling, of spreken we zelfs op eufemistische wijze over negatieve groei! Want op de een of andere manier moet er groei zijn!.

Nog maar enkele tientallen jaren geleden werd ook in Europa (en in Nederland) de status van de predikant vooral bepaald door het aantal personen dat hij had weten te dopen. Dat leidde er soms  toe dat er enige aandrang op mensen werd uitgeoefend om zich te laten dopen, terwijl ze daar eigenlijk nog niet klaar voor waren. Je kunt ook niet aan de indruk ontkomen dat dit in een flink aantal landen nog steeds een probleem is. In sommige landen wordt een predikant die in een jaar meer dan honderd mensen bij de kerk brengt geëerd als ‘centurion’ en ontvangt hij soms een extra beloning. Dat kan gemakkelijk leiden tot onwenselijke praktijken en dan moet je natuurlijk ook niet gek opkijken als naderhand veel van deze nieuw gedoopte mensen weer weglopen.

Tijdens de kerkelijke jaarvergaderingen die zojuist in Silver Spring zijn beëindigd was het tot de orde roepen van ‘opstandige’ unies niet het enig belangrijke agendapunt. De secretaris van de Generale Conferentie rapporteerde een alarmerende trend in het niet kunnen vasthouden van leden. Gedurende de laatste tientallen jaren verloor de kerk binnen betrekkelijk korte tijd zo’n 42 procent van de nieuwe leden. In de afgelopen vijf jaar blijkt dat percentage te zijn gestegen naar 49 procent. Ja, de kerk groeit nog steeds in aantal, maar het lijkt alsof de tijd gekomen is om niet meer zo op te scheppen over de grote aantallen nieuwe leden, maar vooral eens eerlijk te kijken naar het soort geloofsgemeenschap dat we willen zijn, of moeten worden om de kerk tot een plaats te maken waar nieuwe leden willen blijven.

Een recent voorbeeld van de rol van getallen zien we in de evangelisatieactie die in september in Londen werd gehouden. Vroeg dit jaar maakte de onafhankelijke adventistische radio- en televisieorganisatie 3 ABN bekend dat het op grootschalige wijze zou inzetten op een grote evangelisatiecampagne in de Britse hoofdstad. De Adventkerk heeft geruime tijd een sterk groei gezien in groter-Londen, ook al was de groei hoofdzakelijk onder etnische groepen die van elders waren gekomen. Men hoopte  nu, met de steun  van 3ABN, dat er een belangrijke nieuwe instroom van leden zou resulteren. De campagne werd op 11 locaties gehouden en de programma’s werden ook uitgezonden, zodat men ze ook thuis kon bekijken. Aan het einde van de actie konden 87 mensen worden gedoopt. In sommige kerkelijke media werd van deze actie bezongen als een groot succes, maar tussen de regels door proefde je ook duidelijk iets van teleurstelling. Danny Shelton, het hoofd van 3ABN, zei dat de resultaten zeker aanzienlijk beter zouden zijn geweest als men niet de geseculariseerde  Britse hoofdstad had gekozen. Ik daag Shelton uit me een andere plek in de geseculariseerde westerse wereld a aan te wijzen waar men meer ontvankelijk zou zijn voor het type evangelisatieactie dat hij voorstaat.

Als het op numerieke groei aankomt, zullen we moeten accepteren dat de traditionele manieren om leden te werven in ons hedendaagse geseculariseerd klimaatniet langer functioneren, zelfs niet onder bevolkingsgroepen die van elders zijn gekomen. Dat besef moet ons ertoe inspireren nog meer te experimenteren met nieuwe vormen van kerkgroei. Het moet ons er allereerst ook toe brengen succes vooral te definiëren in termen van individuen die, mogelijk na een lange pelgrimage, Christus ontdekken en besluiten een discipel van hem te worden. Ten tweede moeten we al het mogelijk uit de kast halen om een klimaat te scheppen waarin de mensen die de Adventkerk tot hun geestelijk thuis willen maken er ook op langere termijn  willen blijven, omdat ze daar hun nieuw gevonden vrijheid in Christus optimaal kunnen beleven, terwijl zij een gestage geestelijk groei doormaken.

Hoe eerder we onze obsessie met aantallen opgeven, des te heilzamer is het. Dat zal ons ook helpen als we teleurgesteld zijn omdat de getallen er niet zo florisant uitzien, en om onze aandacht te richten op wat echt belangrijk is: groei in de hechtheid van de relatie met onze Heer.