Wanneer we het midden van december gepasseerd zijn breekt de tijd van terugblikken over het afgelopen jaar weer aan. Voor mij heeft terugblikken altijd drie dimensies: de wereld, de kerk en mijn persoonlijk leven.

Over de wereld in 2016 hoef ik niet veel te zeggen. Het is er in 2016 wereldwijd niet beter op geworden. Er heerst grote onzekerheid over wat het komende Trump-tijdperk ons zal brengen. Niemand kan nog voorspellen wat de Brexit voor Europa gaat betekenen.  Op heel veel plaatsen in de wereld is sprake van een onheilspellende polarisatie, die landen en bevolkingsgroepen tot op het bot verdeelt. De verrechtsing en het populisme zijn factoren die, tot mijn afgrijzen, meer en meer het Nederlandse politieke landschap zijn gaan bepalen.  Vooral woorden als Aleppo, Mosul en Isis hebben het internationale nieuws gedomineerd.

En wat de kerk betreft? De crisis in de christelijke wereld in het algemeen duurt voort en dat geldt ook voor de crisis in het wereldwijde adventisme. De Adventkerk is nog steeds succesvol in het werven van miljoenen leden, maar ervaart tegelijkertijd een enorme exodus van mensen die zich er niet meer thuis voelen. De kerkelijke leiding in de VS probeert onverminderd om ‘rebellerende” organisaties (zoals bijv. de Nederlandse Adventkerk) tot de orde te roepen. Men moet, linksom of rechtsom, stoppen met het inzegenen van vrouwen. Maar geleidelijk aan is dit toch meer en meer een achterhoedegevecht geworden. Zeker, de topleiding kan nog steeds rekenen op massale steun uit de Derde Wereld, waarmee zij een meerderheid weet te verwerven bij kritieke stemmingen om haar ideeën te kunnen doordrukken. Maar het gezag van de Generale Conferentie brokkelt elders in de wereld dusdanig af, dat het er op lijkt dat we eerder een gedoogsituatie tegemoet gaan dan dat van concrete disciplinaire maatregelen sprake zal zijn.

En wat heeft 2016 voor mij gebracht?  Allereerst kan ik dankbaar terugzien op een jaar waarin ik redelijk gezond en fit ben gebleven. Het is ook niet vanzelfsprekend dat mijn vrouw en ik, na nu precies (op 22 december) 52 jaar samen te zijn geweest, ons leven nog steeds in redelijke gezondheid kunnen voortzetten en van veel dingen (en mensen) kunnen genieten. Ik ben ook best wel actief gebleven ten aanzien van allerlei kerkelijke activiteiten. Ik heb bijna  elke week gepreekt, op allerlei plaatsen, in eigen land en daarbuiten, presentaties over een reeks van onderwerpen gehouden, en daarnaast heeft mijn pen (in de vorm vam een Apple notebook) ook niet stilgelegen. In 2016 ben ik ook weer heel wat keren de grens over gegaan om aan allerlei uitnodigingen gehoor te geven. Soms was dat samen met mijn vrouw, zoals het geval was bij onze onvergetelijke reis naar Australië aan het begin van het jaar, en bij reizen naar Zweden, Engeland, België en Duitsland, maar vaker nog was ik alleen op stap, want meestal stuurt een uitnodigende organisatie maar één tocket. Ook voor 2017 staat al weer het nodige op het programma.

De publicatie van het boek GAAN of BLIJVEN: Een boek voor Adventisten aan de Zijlijn en van de Engelse editie FACING DOUBT heeft in belangrijke mate een stempel gedrukt op mijn leven in het tweede deel van het afgelopen jaar. Het boek heeft bij sommigen het idee gewekt dat ik zoveel dingen overhoop haal dat het de vraag is of ik me nog wel een ‘echte’ adventist mag noemen, laat staat dat ik nog steeds over mijn geloofsbrieven als predikant zou mogen beschikken. Maar ik heb zoveel positieve, vaak ontroerende, commentaren ontvangen vanuit Nederland, de VS en de UK, maar ook uit tientallen andere landen, dit ik het gevoel heb dat ik met dit project veel mensen een grote dienst heb bewezen.  Ik werk dan ook met overtuiging aan de verdere promotie van het boek en aan de uitgave van edities in andere talen en blijf daarbij hopen op de support van veel glijkgezinden (vooral via hun sociale netwerken). En ik blijf proberen op de vele reacties die ik ontvang zo goed mogelijk te reageren—ook al kost dat heel wat tijd.

Ik heb me in 2016 veel beziggehouden met het thema van de ‘twijfel.’  Dat heeft me als gelovige echter geen schade berokkend. Ik heb voor mezelf nog duidelijker dan daarvoor kunnen benoemen wat ik precies geloof en met veel meer innerlijke rust vastgesteld dat ik van heel wat vroegere standpunten afscheid heb genomen. Ik krijg daardoor een duidelijker zicht op wat in mijn relatie tot God en tot mijn kerk (en mijn medegelovigen) echt belangrijk is. Dat maakt mijn commitment om anderen bij te staan die door eenzelfde soort proces gaan eerder groter dan kleiner. Dat was een stuk winst in 2016, waarvoor ik de Heer dankbaar ben.

In mijn blog van de volgende week zal ik iets te vertellen over de dingen waarmee ik in 2017 bezig hoop te zijn. Maar wel met een beroep op een ouderwets gezegde dat vroeger vooral in gereformeerde kringen populair was: Deo Volente.